سرمایه گذاری
اين قانون شرايط كلي حقوقي، اقتصادي و اجتماعي سرمايه گذاري خارجي را در جمهوري تاجيكستان مشخص مي نمايد. هدف از اين قانون تامين حمايت مساوي از حقوق، منافع و اموال يك سرمايه گذار صرف نظر از شكل اموالش و تضمين اجراي موثر اقتصاد جمهوري تاجيكستان براساس چارچوب اقتصاد مبتني بر بازار مي باشد.
فصل 1
شرايط كلي
ماده1
سرمايه به انواع مال و مالكيت معنوي اطلاق مي شود كه توســــــط سرمايه گذار خارجي دركسب و كار و انواع ديگر فعاليتهاي درآمدزا يا سود آور بكار گرفته مي شود. چنين سرمايه گذاريها مي تواند شامل موارد ذيل باشد:
الف) پول، سپرده هاي مخصوص بانكي، سهام و ديگر اوراق بهادار؛
ب) اموال منقول( تجهيزات و مواد ديگر و غيره)؛
پ) اموال غير منقول؛
ت) حقوق مالكيت معنوي همچون حق طبع، تخصص و غيره؛
ث) حق استفاده از زمين، ديگر منابع طبيعي، و حقوق اموال غير منقول ديگر.
سرمايه گذاريها در احيا صندوق هاي مالي مي تواند به شكل سرمايه گذاري اساسي به اجرا درآيد.
ماده2
فعاليتهاي سرمايه گذاري به معناي همه اقدامات عملياتي شهروندان، شخصيت هاي حقوقي و دولتها جهت كسب در آمد مي باشد.
ماده3
سرمايه گذاران خارجي در جمهوري تاجيكستان مي توانند مقوله هاي زير باشند:
الف) شخصيتهاي حقوقي خارجي؛
ب) اتباع خارجي، افراد بدون تابعيت، و شهروندان جمهوري تاجيكستان مقيم دائمي در خارج؛
پ) شركتهاي خارجي كه فاقد حقوق شخصيت حقوقي هستند؛
ت)دولتهاي خارجي؛
ث) سازمانهاي بين المللي.
ماده4
سرمايه گذاران خارجي مي توانند در موارد ذيل در جمهوري تاجيكستان سرمايه گذاري كنند:
الف) باكسب سهام بنگاههاي اقتصادي و سازمانها بطور مشترك با شخصيتهاي حقوقي و شهروندان جمهوري تاجيكستان؛
ب) با ايجاد بنگاههاي اقتصادي بطور كامل با سرمايه گذري خارجي؛
پ) با كسب مالكيت از طريق (خريد) سهام و اوراق بهادار؛
ت) با كسب حق بهره برداري مستقل از زمين و منابع طبيعي وهمچنين حق مالكيت آنها يا مشتركا با مشاركت شخصيتهاي حقيقي وحقوقي جمهوري تاجيكستان؛
ث) با امضا قرارداد با شخصيتهاي حقيقي و حقوقي جمهوري تاجيكستان به منظور مشاركت در شكلهاي ديگر سرمايه گذاري.
ماده5
سرمايه گذاران خارجي مي توانند در خصوصي سازي اموال جمهوري و ناحيه هاي جمهوري تاجيكستان به ترتيبي كه قانون مشخص مي نمايد شركت نمايند.
ماده6
مقررات قانوني براي سرمايه گذاري خارجي در قلمرو جمهوري تاجيكستان بايد مشابه مقررات تعيين شده براي كسب مالكيت و حقوق مالكيت و براي فعاليتهاي سرمايه گذاري بنگاههاي اقتصادي، سازمانها و اتباع جمهوري تاجيكستان باشد.
قوانين جمهوري تاجيكستان مي تواند ماليات اضافي يا امتيازي را براي سرمايه گذاري در بخشهاي الويت دار اقتصادي در مناطق مشخصي از تاجيكستان پيش بيني نمايد. قرارهاي قانوني جمهوري تاجيكستان مي تواند بر اساس در نظر گرفتن منافع ملي مناطقي را براي فعاليتهاي سرمايه گذاران خارجي وفعاليتهاي بنگاههاي اقتصادي يا سازمانها با سرمايه خارجي محدود و يا ممنوع سازد.
ماده7
سرمايه گذاران خارجي و بنگاههاي اقتصادي با سرمايه خارجي مي توانند هرگونه فعاليتي را انجام دهند مشروط بر اينكه قوانين جمهوري تاجيكستان آن را ممنوع نكرده باشد.
انواع مشخصي از فعاليتهاي سرمايه گذاران خارجي و بنگاههاي اقتصادي با سرمايه خارجي فقط مي تواند با مجوز خاص اجرا گردد. فهرست اين فعاليتها توسط قوانين جمهوري تاجيكستان مشخص مي شود.
فرصتهای سرمایه گذاری در جمهوری تاجیکستان
1- ایجاد نیروگاههای کوچک تولید برق آبی و سد های بزرگ
در این خصوص تا کنون چند مناقصه از سوی دولت تاجیکستان برگزار گردیده است. تامین اعتبار این پروژه ها از سوی بانک توسعه اسلامی و بانک جهانی صورت می گیرد. شرکتهای وابسته به کشورهای روسیه پروژه های مهم سد آبی این کشور از جمله سد راغون، سنگ توده یک و شرکت فراب جمهوری اسلامی ایران نیز پروژه سنگ توده دو را انجام می دهند. دو شرکت ایرانی « راه کاروان و نارود » احداث هشت نیروگاه کوچک آبی برقی را که اعتبار آن توسط بانک توسعه اسلامی تامین گردیده، را بزودی شروع خواهد کرد.
2- ساخت مجتمع های مسکونی و هتل
با توجه به بافت قدیمی و فرسوده بودن بناها در جمهوری تاجیکستان، بخش ساخت مسکن در این کشور از اولویت بالایی برخوردار است. در این بخش بعضی از کشورها از جمله روسیه، ترکیه و بنیاد آقا خان فعال بوده و مشغول ساخت سه هتل در شهر دوشنبه می باشند. همچنین شرکت ساوتکنیک از ایران با مشارکت شهرداری تاجیکیستان در حال احداث مجتمع مسکونی شامل سه برج 16 طبقه می باشد.. شرکت کایناک ترکیه نیز سال گذشته مرکز تجاری این کشور در شهر دوشنبه را به اتمام رسانده است. قرار است صندوق توسعه صادرات و پوشاک نساجی خراسان رضوی با مشارکت شورای بازرگانان ایران در تاجیکستان مرکز تجاری ایرانیان در شهر دوشنبه را احداث نمایند. در حال حاضر زمینه برای فعالیت در بخش مسکن در تاجیکستان فراهم می باشد.
3 – بازسازی و مرمت کارخانه سیمان دوشنبه و احداث کارخانه های جدید
این کارخانه بسیار قدیمی و با ظرفیت بسیار پائین فعالیت می کند. تا کنون چند شرکت ایرانی از این کارخانه بازدید داشته و مذاکراتی در خصوص بازسازی این مجموعه با مسئولین کارخانه سیمان دوشنبه داشته اند. کشور جمهوری چک راه اندازی این کارخانه را با ظرفیت فعلی ( سیصد هزار تن در سال ) بر عهده داشته است. کشور چین در رابطه با مرمت کارخانه های سیمان دنقره که ظرفیت تولید یک میلیون تن در سال را دارد نیز با تاجیکستان مذاکره نموده که نتیجه ای در بر نداشته است.کشور هند در حال انجام توافقات با مسئولین تاجیکستان برای احداث کارخانه سیمان در جنوب این کشور می باشد.
4- احداث کارخانجات تولید مصالح ساختمانی و بهداشتی
بدلیل افزایش ساخت و ساز در تاجیکستان، سرمایه گذاری در بخش تولید مصالح ساختمانی و بهداشتی از الویت های برنامه های این کشور بشمار می رود. سرمایه گذاری در زمینه تولید لوله های ساختمانی بویژه لوله سبز (اخیرا شرکت سوپر پلاس ایران با مشارکت طرف تاجیکی خط تولید پلی اتیلن در شهر دوشنبه را راه اندازی نموده است )، موزائیک، کاشی، آرماتورسازی،درب و پنجره سازی، شیشه، ایرانت و تجهیزات الکترونیکی و برقی مثبت ارزیابی می گردد. کارگاه آجر پزی و سنگ بری و موزائیک سازی نیز توسط شرکتهای ایرانی در تاجیکستان در حال فعالیت می باشند.
5 – صنایع غذایی
عمده مواد غذایی مصرفی در تاجیکستان از کشورهای خارجی از جمله روسیه، جمهوری اسلامی ایران و تا حدودی اروپا و ترکیه وارد این کشور می شود. از این رو سرمایه گذاری در بخش صنایع غذایی در تاجیکستان توصیه می گردد. البته اکثر تجار ایرانی مقیم تاجیکستان در طول چند سال گذشته اقدام به وارد کردن انواع ویفر، شکلات، بیسکویت، چای، روغن، رب گوجه فرنگی، ماکارونی و محصولات لبنی (ماست، شیر، بستنی، خامه ) و…. نموده اند. در حال حاضر شرکت روغن تاجیک با سرمایه گذاری ایرانی در دوشنبه فعالیت بسیار خوبی دارد. کارخانه شیر پاستوریزه شهر دوشنبه نیز با مشارکت یک شرکت ایرانی در حال فعالیت می باشد.
6- صنایع تبدیلی
تاجیکستان به لحاظ داشتن آب و هوای خوب و همچنین آب فراوان، می تواند بستر مناسبی برای سرمایه گذاری در این بخش باشد. در سال قابل توجه ای از محصولات کشاورزی این کشور به دلیل نبود تجهیزات فنی و سردخانه از بین می رود. از این رو احداث کارخانه های آب میوه، کنسرو سازی، کنسانتره آب مثبت ارزیابی میگردد.
در حال حاضر یکی از شرکتهای کشور آلمان در حال احداث یک کارخانه آب میوه و سبزیجات در این کشور می باشد. شرکت چهل چشمه از ایران نیز در شهر طوس واقع در 200 کیلومتری غرب دوشنبه کارخانه تولید آب شرب را احداث نموده که در حال فعالیت می باشد. همچنین هیاتی از شرکت زمزم ایران جهت بررسی امکان راه اندازی خط تولید نوشابه های گاز دار با همکاری شرکت از این کشور بازدید و مذاکراتی انجام داده است.
در تاجیکستان ذخایر انواع مواد کانی که در حدود 40 نوع می باشد، شناسایی شده است. از جمله می توان به انواع سنگهای قیمتی، طلا، آلومنیم، سرب، جیوه، روی، فلزات، ذغال سنگ و…. اشاره نمود. در این کشور اکثر کارخانه های تبدیلی بدلیل عدم وجود امکانات مالی و تجهیزات تعطیل و یا با ظرفیت کامل کار نمی کنند. لذا سرمایه گذاری جهت شناسایی معادن و تعیین خلوص آنان مناسب خواهد بود. در حال حاضر کشورهای آمریکا، نروژ، کانادا، ترکیه، انگلیس، روسیه، قزاقستان، فرانسه در این بخش فعال می باشند. برای نمونه کشور نروژ در بازسازی کارخانه آلومنیم، ترکیه در ذغال سنگ، انگلیس در استخراج طلا، آمریکا کارخانه معدن انزاب را خریداری نموده که از آن مواد آنتی موان استخراج می گردد. قزاقستان نیز اکتشافات معدن نقره در ناحیه مرغاب بدخشان ( به میزان پنج میلیون دلار ) را انجام می دهد.
7- صنعت دارو سازی و تجهزات پزشکی
تاجیکستان فقیرترین کشور در آسیای میانه بشمار می رود. اکثر داروها و تجهزات پزشکی مورد نیاز این کشور از کشورهای خارجی از جمله روسیه وارد می شود. پتانسیل موجود در این کشور برای جذب سرمایه گذاری در این بخش بسیار زیاد است. برای نمونه کشور هند در زمینه احداث کارخانه دارو سازی بصورت مشترک با تاجیکستان مذاکره نموده که ظاهرا نتیجه ای در برنداشته است. همچنین نمایندگان شرکتهای داروسازی فارابی و ابوریحان ضمن شرکت در نمایشگاه بین المللی بهداشت 2007 در شهر دوشنبه با مقامات بهداشتی این کشور ملاقات و آمادگی خود را جهت همکاری در این زمینه اعلام نمودند.
8- صنعت نساجی
احداث كارخانجات ريسندگي و بافندگي با توجه به حجم بالاي توليد پنبه در تاجيكستان و كيفيت بالاي پنبه اين كشور بعنوان يكي از گزينه هاي خوب از ديد سرمايه گذاران مورد توجه بوده است زيرا در شرايط فعلي اكثريت قريب به اتفاق كارخانجات ريسندگي و بافندگي تاجيكستان پس از فروپاشي شوروي تعطيل شده و آن مقداري كه فعال هستند، نيز كيفيت چنداني ندارند. عمده نیازهای این کشور به پوشاک نیز از کشور چین وارد می گردد. کشورهای ترکیه، قرقیزستان و قزاقستان نیز در امر واردات پوشاک فعال هستند. شرکت ترکیه بنام « بروسل هولدینگ » قرارداد احداث کارخانه مشترک تولید منسوجات را با وزارت اقتصاد تاجیکستان منعقد نموده است.
هيات هاي اقتصادي ايراني (اعم از بخش خصوصي يا دولتي) كه طي سال هاي اخير از تاجيكستان ديدار كرده اند، با توجه به مطالب فوق و رکود اين صنعت در ايران، همگي اقتصادي بودن سرمايه گزاري در صنايع نساجي در تاجيكستان را تاييد كرده و بعضا به اقدام در اين زمينه وعده داده اند. طرف تاجیک نیز بارها از سرمايه گذاران ايراني به فعال شدن در صنعت نساجي دعوت بعمل آورده است. با توجه به این مطالب، سرمایه گذاری در این بخش بسیار مثبت ارزیابی می گردد. تولید پنبه در تاجیکستان سالیانه در حدود 400 الی 500 هزار تن می باشد. این مقدار قبل از فروپاشی شوروی سابق در حدود یک میلیون تن در سال بوده است. در حال حاضر در حدود 60 ٪ محصول پنبه بصورت خام به کشورهای خارج صادر می شود.
9- راهسازی و مخابرات
یکی از مشکلات تاجیکستان نبود راهها و جاده های مناسب چه در داخل شهرها و چه در جاده های خارج از شهر می باشد. بدون شک این امر تاثیر بسیار منفی در رشد اقتصادی این کشور داشته است. در کوتاه مدت سرمایه گذاری در بازسازی و مرمت جاده های داخل شهرها بویژه پایتخت این کشور مثبت ارزیابی می گردد. برای بازسازی جاده های حارج از شهر نیز نیاز به بررسی و شرکت در مناقصه های برگزار شده دارد. بازسازی فرودگاههای این کشور نیز اهمیت خاص خود را دارد. کشور هتد در بازسازی فرودگاه نظامی عینی واقع در 15 کیلومتری غرب دوشنبه و کشور فرانسه نیز بازسازی فرودگاه شهر دوشنبه فعال می باشند. تونل انزاب که از اهمیت بسزایی برای دولت و مردم تاجیکستان دارد، با اعتبارات کشورمان و با همکاری شرکت سابیر احداث و بزودی بصورت کامل به پایان خواهد رسید.
در بخش مخابرات این کشور اخیرا کشورهای روسیه، چین بسیار فعال شده اند. شرکتهای تلفن های همراه این کشورها تقریبا بازار را اشغال نموده اند. ولیکن سرمایه گذاری در بخش تلفن ثابت توصیه می گردد. در این خصوص شرکت پارستل از جمهوری اسلامی ایران قراردادهای برای نصب سویچ های تلفن ثابت در اکثر مناطق دوردست با طرف تاجیکی منعقد و در حال همکاری می باشد.
10- صنعت توریسم و جهانگردی
با توجه به وجود آب و هوای مناسب در طول 7 ماه از سال در این کشور، و وجود جاذبه های گردشگری، تفریحی و تاریخی، سرمایه گذاری در این بخش با مشارکت آژانس های توریستی ایران و طرف تاجیکی توصیه می گردد. از جمله می شود در رابطه با احداث مراکز تفریحی و شهر بازی، ساخت مهمان سرا سرمایه گذاری نمود.
لینک به لیست پروژه های فعال
قانون
صدور مجوّز به بعضی نمودهای فعالیت در جمهوری تاجیکستان
قانون مذکور نمودهای فعّالیّتی را معیّن می‌کند که صدور مجوّز را طلب نموده، اساسهای حقوقی صدور مجوّز را برای حقوق اشتغال به نمودهای مشخّص فعالیت مقرّر کرده، به رعایت استانداردها و طلبات ضروری تخصصی برای تأمین حمایت از منافع و امنیت شخص، جامعه و دولت موظف می‌کند.
مادّة 1. مفاهیم اساسی
در قانون مذکور مفاهیم اساسی ذیل استفاده می‌شوند:
مجوّز – اجازة مخصوصی که برای عملی نمودن فعالیّتی مشخّص با رعایت حتمی شروط و طلبات صدور مجوّز، آن را مقامات مجوز‌دهنده به شخص حقوقی یا پیمانکار انفرادی داده است؛
نمود فعالیّت شخص مجوز داده شونده – فعّالیّتی است که برای عملی نمودن آن در حدود جمهوری تاجیکستان موافق قانون مذکور باید مجوّز گرفته شود؛
صدور مجوّز – تدابیری است که به صدور مجوّز، از نو به رسمیّت درآوردن اسنادی که موجودیّت مجوّز را تصدیق می‌کنند، بازداشتن و برقرار نمودن عمل مجوّز، باطل کردن آن و به نظارت مقامات مجوّزدهنده راجع به از طرف مجوّزگیرنده رعایت شروط و طلبات صدور مجوّز هنگام به عمل برآوردن نمودهای فعالیّت متقاضی اخذ مجوّز وابسته می‌باشد؛
شروط و طلبات صدور مجوز- مجموع شروط و طلباتی که با نظامنامه در بارة خصوصیتهای صدور مجوز به بعضی نمودهای فعالیت مقرّر شده‌اند که اجرای آنها برای مجوّزگیرنده حتمی است؛
مقامات مجوّزدهنده- مقامات حاکمیت اجرائیه که مطابق قانون مذکور مجوز صادر می‌کند؛
مجوّزگیرنده – شخص حقوقی یا پیمانکار انفرادی که برای عملی نمودن فعالیّت مشخّصی مجوّز دارد؛
متقاضی مجوّز- شخص حقوقی یا پیمانکار انفرادی است که به مقامات مجوّزدهنده برای فعالیّت مشخّصی جهت گرفتن مجوّز، با تقاضانامه مراجعت نموده است؛
فهرست مجوّز- مجموع معلومات در بارة صدور مجوّز، از نو به رسمیت درآوردن اسنادی که موجود بودن مجوّز، بازداشتن و برقرار نمودن عمل مجوّز و باطل کردن آن را تصدیق می‌کند.