فاینانس و ریفاینانس چیست و فرق بین ریفاینانس و اعتبار خریدار
درراستای نیل به اهداف برنامه های پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و در جهت تحقق تبصره 29 قانون بودجه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف به اخذ منابع مالی خارجی فاینانس گردید
فاینانس(اعتبار اسنادی بلند مدت):
در مواقعی که فروشنده کالا حاضر به قبول اعتبار اسنادی مدت دار نمی گردد و خریدار به خاطر فقدان نقدینگی قادر به افتتاح اعتبار اسنادی نمی باشد معمولاً خریدار از یک موسسه مالی درخواست می کند که وارد معامله شود و وجه معامله را به فروشنده نقداً پرداخت کند.معمولا این تسهیلات بلند مدت است . قرارداد این نوع اعتبارات در صورت وجود خط اعتباری فعال، بین بانک ایرانی و خارجی (اعتبار دهنده) و تحت نظارت بانک مرکزی منعقد می شود. این تسهیلات بلند مدت بوده و بانک خارجی تا ۸۵٪ مبلغ پروفرما را به متقاضی برای پرداخت وجه اسناد گشایش یافته تخصیص می دهد. از نظر فروشنده/ذینفع، این نوع اعتبار دیداری (نقدی) می باشد.
دوره استفاده از تسهيلات
مدت اين دوره معمولاً بين 1 تا 3 سال است که طي آن فروشنده نسبت به تهيه و ارسال کالاي مورد نظر اقدام و بانک کارگزار هم زمان با معامله اسناد و حمل کالا 15% از مبلغ اسناد را از بانک صادرات و 85% از مبلغ اسناد را از بانک تسهيلات دهنده مطالبه و به فروشنده پرداخت مي نمايد.
بنا به قراردادهاي منعقده معمولاً 15% سهم پرداختي نقدي خريدار در دو مرحله پرداخت مي گردد که مرحله اول آن به هنگام گشايش اعتبار و در قالب پيش پرداخت اوليه و در مقابل ضمانت نامه صادره از سوي فروشنده و مرحله دوم آن هم زمان با معامله اسناد صورت مي پذيرد.
دوره باز پرداخت تسهيلات
مدت اين دوره بين 5 تا 15 سال در مورد طرح هاي مختلف متغير است.
در اين دوره استفاده کننده از تسهيلات موظف است در مقاطع معين (شش ماهه)نسبت به پرداخت اصل و سود قسط تسهيلات دريافتي اقدام نمايد. پرداخت ميزان تعيين شده ميان پرداخت (نقدي) بعد از معامله هرپارت از اسناد خواهد بود.
دوره تنفس
اين دوره از 1 الي 5/1 سال پس از قرارداد فرعي شروع شده و معمولاً بين 1 الي 3 سال به طول مي انجامد در اين مدت بازپرداختي صورت نمي گيرد.
کارمزد تعهد استفاده از تسهيلات
اين کارمزد از زمان امضاء قرارداد و يا تاريخ گشايش اعتبار اسنادي تا زمان اولين استفاده از تسهيلات معين شده در قرارداد محاسبه مي گردد و در هر مرحله استفاده از تسهيلات براي مانده استفاده نشده تسهيلات اين کارمزد به صورت دوره هاي شش ماهه محاسبه و دريافت مي گردد.
سود تسهيلات
از تاريخ پرداخت تسهيلات به فروشنده تا زمان بازپرداخت برمبناي نرخ توافق شده مي باشد.
نرخ مذکور معمولاً نرخ LIBOR دو روز کاري قبل از شروع دوره بازپرداخت به علاوه حاشيه سودي که در قرارداد به امضاء رسيده مي باشد (5/1 تا 2 درصد ) و در دوره بازپرداخت به بانک تامين مالي کننده به ارز پرداخت خواهد شد.
ریفاینانس (اعتبار اسنادی کوتاه مدت):
استفاده از تسهیلات کوتاه مدت بین بانکی ( معمولا یکساله ) را ریفاینانس گویند . نوعی گشایش اعتبار اسنادی می باشد که فوشنده/ذینفع در زمان معامله اسناد طبق شرایط اعتبار وجه اسناد را به صورت نقد از بانک کارگزار دریافت می نماید و خریدار با توجه به قرارداد منعقده با بانک در زمان تعیین شده در قرارداد اقدام به پرداخت وجه اسناد می نماید. حداکثر مهلت خریدار برای پرداخت وجه اسناد یک سال می باشد. برای روشن شدن بحث به قراردادی که بین بانک و متقاضی این نوع اعتبار بسته می شود در اینجا نگاهی بیندازید. شاید بهتر باشد برای روشن شدن مفهوم ریفاینانس آن را با اعتبار خریدار مقایسه کنیم.
اعتبار خریدار (Buyer’s Credit):
اعطای تسهیلات به خریداران یا كارفرمایان خارجی جهت خرید كالا و خدمات ایرانی در چارچوب قرارداد تأمین مالی را اعتبار خریدار می نامند.
این نوع تسهیلات با هدف فراهم نمودن امكان فروش مدت دار كالا و خدمات اعطاء می گردد. خریدار/ كارفرمای خارجی تمایل دارد وجه كالا یا خدمات دریافتی را به صورت مدت دار بپردازد در حالیكه فروشنده پیمانكار ایرانی ترجیح می دهد وجه مربوطه را بصورت نقدی دریافت كند. در اینجا بانك می تواند بصورت واسطه مالی ایفای نقش نماید. وجه مربوط را به فروشنده/ پیمانكار ایرانی بصورت نقدی پرداخت و در سررسید (های) مقرر از خریدار/ كارفرمای خارجی و یا بانك ایشان دریافت می كند.
این تسهیلات به خریداران خارجی كالا و خدمات ایرانی كه حداقل 60٪ ارزش آن كالا ساخت ایران و یا 60٪ ارزش آن خدمات توسط متخصصان ایرانی قابل ارائه باشند، پرداخت می شود به این ترتیب كه پس از صدور كالا یا خدمات مورد نظر بانك از جانب خریدار خارجی یا بانك وی حداكثر 85٪ ارزش سیاهه تجاری را به صادركننده ایرانی پرداخت می نماید و خریدار خارجی یا بانك وی وجه مربوطه را علاوه بر سود متعلقه در سررسیدهای مقرر به بانك بازپرداخت می نماید. (فروش مدت دار)
ریفاینانس:
به موجب بخشنامه بانك مركزی استفاده از خطوط اعتباری كوتاه مدت بین بانكی حداكثر یكساله جهت گشایش اعتبارات اسنادی بابت واردات كالا را اصطلاحا" ریفاینانس گویند.
كلیه وارد كنندگان كالا و خدمات می توانند اقدام به گشایش اعتبارات اسنادی با استفاده از خطوط اعتباری بین بانكی نمایند. وارد كننده ایرانی می تواند نسبت به خرید كالا به صورت مدت دار اقدام نماید و وجه كالای وارداتی را بصورت اقساطی پرداخت نماید. در حالیكه فروشنده، وجه كالای خود را به صورت نقدی در زمان ارائه اسناد حمل دریافت می نماید.
تفاوت:
در اعتبار خریدار، خریدار خارجی تأمین مالی می گردد و در ریفاینانس خریدار ایرانی تأمین مالی می گردد. در اعتبار خریدار كالا یا خدمات توسط فروشنده ایرانی صادر می گردد. در ریفاینانس كالا توسط خریدار ایرانی وارد می گردد.
مراحل انجام کار:
مراجعه متقاضي به وزارتخانه ذيربط جهت صدور مجوز استفاده از تسهيلات فاينانس
کسب نظر بانک معرفي شده مبني بر قبول عامليت طرح توسط وزارت خانه فوق الذکر
ارسال درخواست متقاضي به بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران پس از اخذ موافقت بانک عامل توسط وزارت خانه ذيربط
صدور مجوز اداره سياستها و مقررات ارزي بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران مبني بر اعلام شرايط استفاده از تسهيلات
صدور مجوز اداره تامين اعتبارات ارزي بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران مبني بر اعلام خط اعتباري قابل استفاده
متقاضي پس از وصول مجوزهاي فوق توسط بانک، درخواست خود را از طريق شعب ارزي بانک به ارکان اعتباري جهت اخذ مصوبه ارسال مي نمايد.
واحدهاي ذيربط ارکان اعتباري نسبت به بررسي طرح از نظر فني، مالي و اقتصادي اقدام و در صورت تاييد مراتب را جهت اخذ مصوبه به رکن مربوطه ارجاع و مصوبه ارکان اعتباري را جهت اجراء به سرپرستي و شعبه ارزي ذيربط ارسال مي نمايند.
سرپرستي و شعبه ارزي ذيربط پس از دريافت مصوبه نسبت به اخذ وثائق مقرر در مصوبه و امضاءقرارداد با متقاضي اقدام مي نمايدکه معمولاً شامل :
طرح و محل اجراي طرح با کليه مستحدثات، تاسيسات و ماشين آلات.
در مورد طرحهاي دولتي تائيد وزارت اموراقتصادي و دارائي و سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور.
هر نوع تضمين قابل قبول براي بانک.
شعبه ارزي پس از اخذ وثائق و امضاء قرارداد دستورالعمل گشايش اعتبار را از اداره کل ارز دريافت و اقدامات ذيل را صورت مي دهد.
دريافت هم ارز ريالي به هنگام گشايش اعتبار شامل:
پيش پرداخت به فروشنده که به طور معمول 5% مبلغ قرارداد تجاري بوده و صرفاً پس از دريافت ضمانت نامه صادره قابل پرداخت مي باشد.
ميان پرداخت که به طور معمول 10% مبلغ قرارداد تجاري بوده و در هرحمل در قبال ارائه 100% اسناد حمل به نسبت قابل پرداخت مي باشد
کارمزد گشايش اعتبار ، هزينه هاي پست و سوئيفت و تمبر و …… طبق تعرفه خدمات ارزي بانک .
دريافت مدارک مورد نياز گشايش اعتبار .
رعايت قانون مقررات صادرات و واردات و بخشنامه ها و الزامات قانون بودجه سنواتي .
رعايت دستورالعمهاي صادره در خصوص کسورات قانوني ( ماليات و بيمه ).
افتتاح اعتبار اسنادي به صورت غيرفعال ( NON OPERATIVE ) .
دريافت ضمانت نامه حسن انجام کار و يا پيش پرداخت حسب مورد به ميزان 10% مبلغ قرارداد تجاري .
پادار ( OPERATIVE) نمودن اعتبار اسنادي.
درهنگام معامله اسناد 15% وجه اسناد از محل حساب متقاضي و 85% نيز توسط بانک تامين مالي کننده تامين و پرداخت مي گردد.
پرداخت اصل و سود متعلقه در سررسيد هاي مقرر طبق قرارداد منقعده توسط متقاضي.
