تنگه واشی یا تنگه ساواشی مکانی با جاذبه‌های گردشگری است که در حدود 17 کیلومتری شهرفیروزکوه قرار گرفته و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستان‌ها، میزبان جمعیت کثیری از مسافران و گردشگران می‌باشد. شاید یکی از جذابترین بخش‌های سفر به تنگه واشی حرکت در رودخانه‌ای است که در بین یک دره سنگی قرار دارد. با توجه به نزدیکی تنگه واشی به شهر تهران، امکان مسافرت یک روزه به این منطقه وجود دارد و بخصوص در تابستان هزاران نفر از ساکنین استان تهران و دیگر استان‌های اطراف به این منطقه مسافرت می‌کنند. در سال‌های اخیر، بسیاری از موسسه‌های توریستی، اقدام به برگزاری تورهای گوناگونی در این منطقه نموده‌اند که همین امر باعث افزایش شهرت و معروفیت این منطقه شده‌است
جغرافیا
این مکان شامل دو تنگه است که تنگه اول به "واشی" و تنگه دوم به "سا" معروف است.در انتهای تنگه دوم آبشاری با ارتفاع 15 متر قرار دارد.مسیر پیاده روی از ابتدای تنگه اول طی سه بخش انجام میشود.
بخش اول : مسیر تنگه اول تا ابتدای دشت ساواشی(حدود 250متر)
بخش دوم:راهپیمایی دشت ساواشی(حدود 1700متر)
بخش سوم:مسیر تنگه دوم تا رسیدن به آبشار(حدود 800متر)
برای رفتن به تنگه ساواشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه-تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی 10 کیلومتر روستای جلیزجند نمایان می‌گردد. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف بنا شده‌است. بعد از عبور از روستا و طی 4.5 کیلومتر در جاده‌ای که میان دشت و در کنار جوی‌های پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع میشود.
بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته که حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. این تنگه هم مانند تنگه اول چشم نواز است و از دیواره‌های سنگی آن در نقاط مختلف چشمه‌های آب زلال و خنک به سمت پایین روان است. در انتهای این تنگه نیز هیاهوی ریزش آب آبشاری زیبا مسافران را به خود می‌خواند تا در زیر آبشار و در هوای گرم تابستانه تنی به آب بزنند.
در تنگه واشی گیاه کمیاب باریجه که مصارف مهم صنعتی و دارویی دارد می‌روید. چیدن باریجه به دلیل کمیابی آن جرم است و پیگرد قانونی دارد.
آثار تاریخی
تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار تاریخی زیادی نیز می‌باشد. یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده‌است. دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و کتیبه شکل شاه در پشتِ تونل وانا جاده هراز واقع شده‌اند. هر سه این کتیبه‌ها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شده‌است. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته‌های آن دیار، سه نفر به نامهای حجارباشی، نقاش باشی و معمارباشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.
کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده‌است. بزرگ‌ترین نقش برجسته این کتیبه‌ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می‌توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدودا ۱۸۵ ساله‌است به گونه‌ای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بوده‌است اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نموده‌است.
مدیریت این مکان گردشگری
تنگه واشی عمومی بوده و بازدید از آن رایگان است. در عین حال، مسافران و بازدیدکنندگان می بایست هزینه هایی را برای پارکینگ (که انگار به صورت خصوصی اداره می شوند) پرداخت نمایند. ارایه سرویس های بهداشتی در منطقه در حد ناباورانه ای ضعیف است. می توان ابراز داشت که به لحاظ مدیریت شهری، منطقه به حال خود رها شده است! ریختن زباله از سوی بازدیدکنندگان نیز تصاویر ناخوشایندی را در کنار مناظر زیبای طبیعی به وجود آورده است. چنانچه مدیریتی سازگار با طبیعت، تاریخچه و نیاز بازدیدکنندگان در این منطقه اختیار می شد، جذابیت های گردشگری آن دو چندان می نمود.