«پرش با چتربال»یا «چترپری» یا «پرش با پاراگلایدر» نام یک ورزش تفریحی و رقابتی است ، که رویای دیرینه بشر را تحقق بخشیده‌است. بطوریکه خلبان به آرامی از سطح شیب دار کوه به سمت پایین می دود و با حالتی به شکل سر خوردن در آسمان از کوه جدا می شود و خلبان برای شروع پرواز احتیاجی به انجام سقوط آزاد و یا پرش از صخره ندارد. نشست و برخاست با چتربال به نرمی و آرامی برابر با توان بدنی خلبان برای دویدن است و نکته اینکه هنگام پرواز به هیچ وجه حالت ترس از افتادن به انسان دست نخواهد داد و اصلاً قابل مقایسه با بالا رفتن از کوه و یا وحشت نگاه کردن از بالای یک ساختمان بلند نیست.
چگونگی ورزش چترپری
به طور معمول برای اینکه بتوان در یک محل بوسیله چتربال پرواز کرد، لازمه آن یک سایت چند صد متری برای شروع پرواز است که برای انتخاب آن فاکتور های امنیتی و کاربردی بسیاری را باید لحاظ کرد که باعث محدودیت برای انتخاب ارتفاع مورد نظر می شود و ممکن است در یک منطقه وسیع کوهستانی سایت مناسب پرواز یافت نشود و گاهی خلبانان چتربال مجبورند صدها کیلومتر از محل زندگی خود برای استفاده از یک سایت مناسب مسافت طی کنند. محل سایت باید رو به باد و دارای جاده دسترسی به قله باشد، همچنین در صورتی که محل فرود دره ای باشد و یا در مجاورت عارضه ای مانند کوه و یا تپه قرار داشته باشد، باد را از مسیر خود منحرف و یا آشفته می سازد و پرواز را در این شرایط ناممکن و یا بسیار خطرناک می سازد. شکل دیواره و وجود یک فضای باز برای فرود و فضایی مسطح در روی قله با شیب ملایم برای گستردن وسیله پروازی از دیگر ملاک های یک سایت خوب می باشد. ایران به لحاظ اقلیمی با توجه به وجود بادهای مناسب منطقه ای، عوارض طبیعی و دشتهای باز در مجاورت کوه ها، بستری بسیار مناسب برای ورزش های هوایی محسوب می شود. با وجود اینکه یافتن ارتفاعی مناسب برای انجام این ورزش آسان نیست.
چتربال (پاراگلایدر) چیست؟
سرعت در جهان در حال توسعه میباشد این وسیله پروازی آخرین دستاورد بشر برای پرواز شخصی است چتربال هیچ گونه موتوری ندارد و نشست و برخاست آن توسط پای خلبان انجام میگیرد. این وسیله به جهت اینکه وزن و حجم کوچکی دارد به راحتی قابل حمل میباشد. سازه بال از نوعی پارچه خاص نایلونی و و توسط بندهایی بسیار محکم از جنس کولار ترکیب یافته‌اند که توسط یک اتصال فولادی بنام کارابین به هارنس که همان صندلی و در بر گیرنده خلبان است متصل میگردد. چتربال هیچ گونه اسکلت داخلی ندارد و تنها اجزائ شکل دهنده آن بند ها و پارچه بال است که مانند یک تشک بادی هنگامی که در معرض جریان هوا قرار می گیرد از طریق سلول هایی که برای ورود هوا تعبیه شده‌اند به پرواز در می آید.
پرواز عملی غریزی در پرندگان و آرزوی دیرینه انسان بوده‌است. از هنگامیکه انسان خود را شناخت و آسمان و پرندگان را دید، در حسرت پرواز می سوخت . پس از اختراع پرواز بشر به آرزوی دیرینه خود جامه عمل پوشاند ولی همچنان دور از دسترس عموم یود و افرادی خاص می توانستند در پهنه آسمان جولان دهند . چتربال، پرواز را برای عموم به ارمغان آورد . دیگر برای پرواز، شغل و تحصیلات شما نقش اساسی را ایفا نمی‌کنند . فقط کافیست از پس مخارج آن بر آیید . عاشقان واقعی پرواز که برای تحقق بخشیدن به رویای خود به چتربال روی میاورند، نمی‌خواهند مهندس هوا فضا شوند، همچون رانندگان که نمی‌خواهند تعمیر کار خودرو شوند . آنها فقط مایلند پرواز کنند و ساعتی در هوا شناور باشند و به رویایی که در خواب یا آرزوی همیشگیشان جنبه عملی بدهند و همان لذت را در بیداری تجربه کنند. چتربال آمد تا این خواسته را بدون نیاز به کلاسهای متعدد و خواندن کتابهای قطور عملی سازد و حقاً که موفق هم بود و امروزه بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر با مشاغل گوناگون در گوشه و کنار دنیا مشغول پروازند. انسان نیز مانند پرندگان دارای انواع و اقسام گوناگون است و هر کدام نسبت به نیاز خود پرواز میکنند.
در دنیای چتربال میتوان پرندگان را به سه دسته کلی تقسیم کرد، شاید برای کسانیکه این نوشته را می خوانند و می خواهند در آینده پرواز کنند، دانستن این مطالب خالی از لطف نباشد:
اولین گروه، بی بالان هستند. پرندگانی مانند مرغ و شتر مرغ که هیچگاه پرواز نمی‌کنند. بی بالان علی‌رغم میل زیاد به پرواز، از پرواز عاجزند ولی قادرند ساعتها در مورد آن صحبت کنند. آنها آقای برنولی و ونتوری را بخوبی می شناسند و وقتی در مورد آنها صحبت می کنند گویی دوست صمیمی و یا همسایه دیوار به دیوارشان بوده‌است. بی بالان اغلب با چنان لغات و اصطلاحات خارجی سخن می گویند که برای درک آن نیاز است همیشه دیکشنری به دست باشید. بی بالان اکثر اوقات کتابی حجیم که به زبانی بیگانه نوشته شده دم دست دارند. بدینوسیله آنها خلاء پرواز را با فرمولهای ریاضی و فیزیک پر می کنند. بی بالان به دلیل عاجز بودن از پرواز اکثر اوقات از پرواز کردن طفره می روند و آنرا به وقتی دیگر موکول می کنند و با آوردن دلایل بیشمار پرواز را نفی می کنند. نا مناسب بودن شرایط جوی، عدم آمادگی جسمی، نا مناسب بودن بال و یا هارنس و … از آن جمله اند. بی بالان عموماً در محل فرود تجمع می کنند.
گروه دوم، شبه پرندگان هستند. این گروه همچون کبک قادر به پروازهای طولانی نیستند. شبه پرندگان به دلیل شباهت به بی بالان ممکن است با بی بالان اشتباه گرفته شوند با این تفاوت که هر چند کم ولی پرواز میکنند. در سایتهای پروازی شبه پرندگان را می توان از نوع پروازشان شناسایی کرد . آنها معمولاً اوایل صبح هنگامیکه تنها ساعاتی از طلوع خورشید گذشته و یا عصر هنگام قبل از غروب آفتاب پرواز می کنند. پرواز آنها از محل برخاست تا محل فرود می باشد. آنها به یک سرش بسنده و از ترمالها گریزانند. شبه پرندگان شایعترین نوع در سایتهای پروازی هستند و با اینکه پروازهای بلند و طولانی ندارند بسیار از پروازهای بلند و ساعتهای مدید در آسمان و پرواز در شرایط سخت جوی سخن می گویند. شبه پرندگان و بی بالان بسیار به هم شبیه هستند به حدی که گاهی اوقات تمیز دادن این دو گروه از هم بسیار مشکل است. البته می توان آنها را از طرز صحبتشان نیز شناخت. زیرا شبه پرندگان به اندازه بی بالان از اصطلاحات خارجی استفاده نمی‌کنند، ولی در عوض صحبتهای حاشیه ای دارند و سعی می کنند نوع کمیاب یعنی گروه سوم را نابود و یا در خودشان حل کنند. …
گروه سوم، پرندگانی هستند همچون عقاب، شاهین و دیگر پرندگان بلند پرواز. این گروه با دو گروه قبلی بسیار متفاوت است و براحتی قابل شناسایی هستند. این پرندگان معمولاً در آسمان سیر می کنند. در سایتهای پروازی، اکثر اوقات آنها اولین نفر در پرواز هستند. اغلب در آسمان تنها هستند و به تنهایی سفر می کنند. این پرندگان زیاد در مورد پرواز صحبت نمی‌کنند ولی هنگامیکه سخن از پرواز می گویند با چنان اشتیاق و شوری در مورد اطلاعاتشان از پرواز صحبت می کنند که شنونده مجذوب می شود. به علت کمیاب بودن این پرندگان، در سایت پروازی بسرعت شناسایی می شوند. پرندگان با دو گروه یاد شده در بالا روابط خوبی دارند. این گروه پرندگان آینده را از بین شبه پرندگان شناسایی و جدا می کنند. این پرندگان اگر به بی بالان بیش از حد نزدیک شوند، خطرناک است زیرا ممکن است از پرواز باز بمانند.
تاریخچه
اولین قدم ها در جهت شکل گیری چتربال در دهه ۱۹۶۰ میلادی توسط ناسا صورت گرفت. در آن دوره برای کاهش آسیب سفینه های فضایی به هنگام فرود از چتر استفاده می شد این روش تا قبل از اختراع شاتل ها رواج داشت اما در خلال این مطالعات فعالیت های مثبتی در جهت پیشرفت چترهای اتوماتیک و سقوط آزاد انجام گرفت. تا سال ۱۹۸۵ میلادی وسیله ای بنام چتربال وجود نداشت تا اینکه در حدود سال ۱۹۸۶ میلادی کوهنوردان سوئیسی برای پایین آمدن از کوه از این وسیله استفاده کردند. البته وسیله ای که آنها از آن استفاده می کردند بیشتر به چتر سقوط آزاد شباهت داشت و به مرور زمان به شکل امروزی تغییر شکل داد. پایین آمدن از کوه با چتربال انگیزه ای شد برای پیشرفت این ورزش بطوری که امروزه به ورزشی مستقل در نقاط مختلف جهان تبدیل شده‌است. در این راستا کارخانه هایی برای تولید این وسیله بوجود آمد که در پیشرفت و تکامل چتربال بسیار بسیار مؤثر بودند. با اختراع کایت در دهه ۷۰ میلادی، پرواز جنبه مردمی تری به خود گرفت و انسان خود را به پرندگان نزدیکتر احساس کرد. ولی به دلایلی مانند سختی فراگیری، حمل و نقل و وزن، برای همه آسان نبود. اواسط دهه ۸۰ میلادی و با آمدن چتربال، بسیاری از مشکلات حل شد و پرواز دیگر مختص افراد خاص نبود . چتربال ساده ترین و مردمی ترین شکل پرواز در حال حاضر است . یادگیری آن بسیار ساده و حمل و نقل آن راحت است . دیگر برای پرواز نیازی نیست تا تمام کتابهای ائرودینامیک را از بر کنید و یا زندگینامه آقایان برنولی و ونتوری را بدانید. فقط کافیست اراده کنید تا رویاهایتان به حقیقت بپیوندد و در پهنه آسمان غوطه ور شوید.
امنیت در پـرواز
پرواز با چتربال بسیار زیبا و لذت بخش است و یک رقابت شخصی همیشگی است پرواز با آن تلفیقی از حرکات بدن و کنترل مغز است که در یک بازی فوق العاده با هم مخلوط میشوند. یک گروه از پرندگان مشتاق و بی تجربه میتوانند عامل بالقوه یک حادثه باشند. اشتباهات، بی توجهی ها و خود را نشان دادن میتوانند باعث حادثه شوند.متخصصان مورد اطمینان را انتخاب کنید.دوره هایی را که نیاز دارید حتماً بگذرانید قبل از آنکه خودتان دست به ماجراجویی بزنید.
