اندازه‌گیری توسعه‌یافتگی اجتماعی از طریق محاسبه نیازهای اولیه انسانی که مهم‌ترین آنها عملکرد اجتماعی و عملکرد زیست‌محیطی هر جامعه‌ای است، به دست می‌آید. برای اندازه‌گیری دقیق توسعه‌یافتگی جوامع بشری در جهان سه شاخص اصلی در نظر گرفته می‌شود که برای هر شاخص اصلی چهار معیار فرعی در نظر گرفته می‌شود و سپس با اندازه‌گیری مورد به مورد آن با توجه به ضرایب مشخص هر معیار فرعی و شاخص اصلی، عدد نهایی که از آن به عنوان عدد و امتیاز شاخص توسعه‌یافتگی جوامع ذکر می‌شود، منتشر می‌گردد که هر کشور با توجه به امتیاز نهایی کسب‌شده در این رده‌بندی جای مشخصی را به خود اختصاص می‌دهد.
توصیف رتبه‌بندی هر کشور بدین شکل توصیف و تفسیر می‌شود که:
رتبه 1 تا 10: توسعه‌یافتگی اجتماعی در سطح بسیار پیشرفته
رتبه 11 تا 31: توسعه‌یافتگی اجتماعی در سطح پیشرفته
رتبه 32 تا 56: توسعه‌یافتگی اجتماعی در سطح متوسط
رتبه 57 تا 98: توسعه‌یافتگی اجتماعی در سطح پایین‌تر از متوسط
رتبه 99 تا 125: توسعه‌یافتگی اجتماعی در سطح ضعیف
رتبه 125 تا 133: توسعه‌یافتگی اجتماعی در سطح بسیار ضعیف
اولین شاخص اصلی، نیازهای ابتدایی انسانی است که به چهار معیار فرعی تغذیه و مراقبت‌های پزشکی، دسترسی به آب بهداشتی، تسهیل در مسکن و امنیت اجتماعی تقسیم‌بندی می‌شود.
دومین شاخص اصلی امید به زندگی، شادی و تندرستی است که به چهار معیار فرعی توسعه آموزش و پرورش، دسترسی به چرخه آزاد اطلاعات و ارتباطات، تسهیل آسان بهداشت برای سلامتی و حفظ و پایداری محیط‌زیست تقسیم می‌شود.
سومین شاخص اصلی، فرصت‌های اجتماعی است که خود به چهار معیار فرعی حقوق فردی، آزادی و حق انتخاب شخصی، صبر و متانت اجتماعی و دسترسی آسان به آموزش‌های عالی تقسیم می‌شود.
تا قبل از مدون ساختن این نوع روش و معیار مدون‌سازی شاخص‌های اجتماعی که از سال 2013 آغاز شد، مهم‌ترین عامل در تعیین توسعه‌یافتگی جوامع میزان تولید ناخالص داخلی به‌شمار می‌رفت که با روی کار آمدن شاخص و معیارهای ذکرشده، می‌توان به صحت و درستی آن بیش از متد قبلی که بر اساس تولید ناخالص داخلی و اثرگذاری آن در بخش‌های اجتماعی محاسبه می‌شد، اطمینان حاصل کرد.
برای اثبات این ادعا لازم است به کشورهای کاستاریکا و تایلند اشاره کنیم که به ترتیب در میزان تولید ناخالص داخلی رتبه 59 و 58 را در اختیار دارند اما در رده‌بندی نهایی توسعه‌یافتگی جوامع بشری تایلند رتبه 57 و کاستاریکا رتبه 29 را در اختیار خود قرار داده است آن هم به دلیل کسب امتیازات بیشتر. کاستاریکا در امنیت اجتماعی، حقوق و آزادی‌های فردی است که رتبه بالاتری را کسب کرده است.
10 کشور برتر دنیا از نظر توسعه‌یافتگی اجتماعی
استرالیا
رتبه 2014: 10
رتبه 2015: 10
امتیاز نهایی: 42/86
رتبه تولید ناخالص داخلی: 12
استرالیا از باکیفیت‌ترین کشورها در تامین آب سالم و بهداشتی برای شهروندان خود به شمار می‌رود. کانگوروها در زمینه تغذیه و مراقبت‌های پزشکی رتبه 7 و بهداشت و تندرستی رتبه 5 را در جهان به خود
اختصاص داده‌اند.
استرالیا در نظر دارد برای بهبود رتبه توسعه‌یافتگی اجتماعی خود در زمینه توسعه آموزش و پرورش و حفظ محیط‌زیست خود که به ترتیب رتبه‌های 64 و 29 جهان را در اختیار دارد، اصلاحات جدی بی‌شماری را
به عمل بیاورد.
هلند
رتبه 2014: 4
رتبه 2015: 9
امتیاز نهایی: 5/86
رتبه تولید ناخالص داخلی: 7
هلندی‌ها هر چند نسبت به سال قبل 5 رتبه تنزل را تجربه کرده‌اند، با این حال همچنان در تسهیل در تهیه مسکن رتبه سوم، حفظ محیط‌زیست رتبه 25، توسعه آموزش و پرورش رتبه 8، دسترسی آزاد به چرخه اطلاعات و ارتباطات رتبه دوم و آزادی‌های شخصی و حق انتخاب فردی رتبه پنجم در جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
در مورد کشور لاله‌های نارنجی بد نیست بدانید که این کشور تنها کشور در دنیا محسوب می‌شود که در هیچ یک از رده‌بندی‌های جهانی در هر زمینه‌ای رتبه‌ای بدتر از 25 را به خود اختصاص نداده است.
دانمارک
رتبه 2014: 9
رتبه 2015: 8
امتیاز نهایی: 63/86
رتبه تولید ناخالص داخلی: 13
به دانمارک، پیشرفته‌ترین کشور در زمینه تامین نیازهای انسانی خوش آمدید. دانمارکی‌ها در دو زمینه تامین نیازهای انسانی و ارایه آب بهداشتی رتبه اول را در جهان دارا هستند. این کشور در زمینه امنیت فردی رتبه 5 و تسهیل دسترسی به مسکن برای افراد رتبه اول را به خود اختصاص داده است. همچنین در زمینه توسعه آموزش و پرورش رتبه 6، دسترسی آزاد به اطلاعات و ارتباطات رتبه 4 را کسب کرده است.
فنلاند
رتبه 2014: 8
رتبه 2015: 7
امتیاز نهایی: 75/86
رتبه تولید ناخالص داخلی: 17
فنلاندی‌ها در زمینه تامین نیازهای اساسی فردی رتبه سوم، تامین فرصت‌های برابر اجتماعی رتبه هفتم و فراهم آوردن رفاه شهروندان رتبه هشتم را در جهان به خود اختصاص داده‌اند.
فنلاند اگرچه در زمینه حفظ محیط‌زیست رتبه 43، بهداشت و تندرستی رتبه 18 و تامین آب سالم رتبه 18 را به خود اختصاص داده است اما در زمینه تامین تغذیه و مراقبت‌های پزشکی همچنان رهبر سایر کشورها محسوب می‌شود و رتبه اول را در این دو زمینه به خود اختصاص داده است و در زمینه تسهیل مسکن برای شهروندان رتبه دوم جهانی را در اختیار دارد.
کانادا
رتبه 2014: 7
رتبه 2015: 6
امتیاز نهایی: 89/86
رتبه تولید ناخالص داخلی: 14
این کشور در زمینه فراهم آوردن فرصت‌های برابر اجتماعی رتبه اول را به خود اختصاص داده است. در آزادی فردی و حق انتخاب رتبه 9 و در دو زمینه توسعه آموزش و پرورش و صبوری و شکیبایی مردم رتبه سوم جهان را داراست.
کانادایی‌ها در زمینه تامین امنیت فردی رتبه 8 و تسهیل مسکن برای شهروندان رتبه 7 را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین این کشور در زمینه تسهیل در دسترسی به آموزش و دانش‌های پایه رتبه 25 و دسترسی آزاد به اطلاعات و ارتباطات رتبه 18 را در جهان به خود اختصاص داده است.
نیوزیلند
رتبه 2014: 1
رتبه 2015: 5
امتیاز نهایی: 08/87
رتبه تولید ناخالص داخلی: 22
نیوزیلندی‌ها سال گذشته رتبه اول در توسعه‌یافتگی اجتماعی را به خود اختصاص داده بودند هر چند در جدیدترین رتبه‌بندی منتشرشده 4 رتبه تنزل را تجربه کرده‌اند اما اوضاع به آن شرایطی که شما حدس می‌زنید نگران کننده است، نخواهد بود.
این کشور پس از کانادا رتبه دوم جهانی در زمینه تامین فرصت‌های برابر اجتماعی را در اختیار خود قرار داده است. نیوزیلند در زمینه توسعه آموزش و پرورش رتبه سوم، صبوری و متانت شهروندی رتبه پنجم، تامین تغذیه مناسب رتبه 28 و مراقبت‌های پزشکی رتبه 34 جهان را به خود اختصاص داده است.
ایسلند
رتبه 2014: 3
رتبه 2015: 4
امتیاز نهایی: 62/87
رتبه تولید ناخالص داخلی: 15
ایسلند کشوری است که در زمینه‌های بهداشتی، امنیت فردی و صبوری و متانت شهروندان خود رتبه اول در زمینه‌های تغذیه و مراقبت‌های پزشکی رتبه دوم و در زمینه دسترسی آزاد به اطلاعات و ارتباطات رتبه سوم جهان را به خود در نهایت افتخار اختصاص داده است.
ایسلند تنها کشور در جمع 10 کشور برتر توسعه‌یافته اجتماعی است که در زمینه حفظ محیط‌زیست بالاترین رتبه، رتبه 13 را در اختیار خود دارد.
ایسلندی‌ها صرفا در زمینه توسعه آموزش و پروش رتبه 27 جهان را در اختیار دارند و این جز تنها موردی است که در همه شاخص‌های رده‌بندی شده جهانی این کشور رتبه‌ای بالاتر از 15 را کسب نموده است.
سوییس
رتبه 2014: 2
رتبه 2015: 3
امتیاز نهایی: 97/87
رتبه تولید ناخالص داخلی: 4
این کشور در زمینه امنیت فردی رتبه سوم، تسهیل در تامین مسکن شهروندان رتبه پنجم و آزادی‌های فردی و حق انتخاب شخصی رتبه سوم در جهان را دارا می‌باشد. پاشنه آشیل این کشور زیبا و مرفه، توسعه آموزش و پرورش و دسترسی آسان و کم هزینه به آن است که در این حیطه رتبه 48 جهان را به خود اختصاص داده است که نیازمند برنامه‌ریزی‌های بیشتر دولتمردان این کشور در این زمینه می‌باشد.
سوئد
رتبه 2014: 6
رتبه 2015: 2
امتیاز نهایی: 06/88
رتبه تولید ناخالص داخلی: 6
این کشور حوزه دریای بالتیک در تمامی عرصه‌ها و شاخص‌های متفاوت رده‌بندی شده رتبه‌های تک‌رقمی را به خود اختصاص می‌دهد به غیر از تسهیل در تامین مسکن شهروندان با رتبه 16 و تامین حقوق فردی با رتبه 11.
سوئدی‌ها در هر دو زمینه تغذیه و مراقبت‌های پزشکی رتبه سوم، امنیت فردی رتبه دوم، بهداشت و سلامت شهروندان رتبه چهارم، آزادی‌های فردی و حق انتخاب شخصی رتبه ششم و صبوری و متانت شهروندان رتبه هفتم در جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
نروژ
رتبه 2014: 5
رتبه 2015: 1
امتیاز نهایی: 36/88
رتبه تولید ناخالص داخلی: 2
نروژ در سال 2015 توسعه‌یافته‌ترین کشور در توسعه اجتماعی در جهان به‌شمار می‌رود. نروژ در دسترسی آزاد به اطلاعات و ارتباطات رتبه اول، حفظ محیط‌زیست رتبه دوم و در زمینه بهداشت فردی و سلامتی روانی رتبه سوم جهان را در اختیار خود دارد.
این کشور در زمینه تامین امنیت فردی رتبه سوم، آزادی فردی و حق انتخاب شخصی رتبه دوم و در زمینه تامین آب بهداشتی به همراه دانمارک به‌طور مشترک رتبه اول در جهان را داراست.
آسیا، خاورمیانه و ایران
توسعه‌یافته‌ترین جامعه در قاره آسیا متعلق به کشور ژاپن است که پس از آلمان و بالاتر از آمریکا در رده‌بندی جهانی رتبه 15 را با امتیاز 15/83 به دست آورد. توسعه‌یافته‌ترین جامعه در خاورمیانه را کشور امارات متحده عربی به دست آورد که پس از آرژانتین و بالاتر از رژیم غاصب صهیونیستی رتبه 39 جهان را با امتیاز 79/72 به دست آورد.
از نظر توسعه‌یافتگی اجتماعی کشور ایران به ترتیب پایین تر از کشورهای غنا، قرقیزستان، چین، ازبکستان، مصر، سریلانکا، گویان و به ترتیب بالاتر از کشورهای تاجیکستان، سنگال، نپال، کامبوج و بنگلادش در رده 95 جهان با امتیاز 82/56 ایستاده است.
کشور ایران به لحاظ رفاه اجتماعی با یک رتبه پایین تر از سنگال و یک رتبه بالاتر از بنین، رتبه 107 جهان را به خود اختصاص داده است.
ایران از نظر رفاه اقتصادی رتبه 114، ایجاد اشتغال رتبه 93، شفافیت سیاسی رتبه 120، دسترسی به آموزش‌های پایه رتبه 57، سلامت و بهداشت رتبه 67، امنیت فردی و اجتماعی رتبه 126، آزادی‌های فردی و حق انتخاب شخصی رتبه 128 و بهره‌وری بهینه از سرمایه‌های اجتماعی خود رتبه 111 جهان را داراست.
منابع و مآخذ:
Business insider
World Economic
Oslo news
Shelter Reports
World Persona- Safety
Persona- Rights Monitor
Advanced Educatio- Rates
Health and wellness News
UN Annua- Reports
Harvard Business School
Professor Michae- E. Porter
MIT Sloa- Schoo- of Management
Professor ScotStern
Socia- Progress Imperative
Socia- and environmenMeasure
Well-being and Opportunity
GDP Nationa- Score
2015-2014 Prosperity Index
Legatum Institute
Nationa- Bureau of Economic Research
Democracy and gender equality
Journa- of Public Policy
Good Governance Ranking
بررسی شاخص توسعه‌یافتگی اجتماعی در 133 کشور جهان-رتبه ایران 95
