دنیای‌‌خودرو: چرخ‌هایی کوچک، فرمانی کوچک، صندلی کوچک و در کل ابعادی کوچک. از دور به نظر اسباب‌بازی پسر بچه‌ها به نظر می‌آید. اما وقتی سوارش شوید می‌بینید که چیزی بیش از هیجان یک کودک را طلب می‌کند. نامش Go Kart است. یک خودرو فرمولا در قد و قامتی کوتاه‌تر. امروز با این گزارش شما را با این موجود نه چندان غول‌آسا که دل شیر دارد آشنا می‌کنیم.
پیش از تولد
شاید عجیب به نظر بیاید ولی داستان پیدایش کارتها به دهه 30 میلادی بازمی‌گردد. در آن زمان جعبه‌هایی با گنجایش یک انسان شامل 3 یا 4 چرخ ساخته می‌شد. این جعبه‌ها به Soapbox موسوم بودند. با نشستن شخص درون آن و قرارگیری روی یک سطح شیب‌دار می‌توانستند به سرعت لذت‌بخشی دست پیدا کنند. با بهینه‌سازی روی شکل و فرم جعبه‌ها و به عبارتی افزایش آئرودینامیک و هم‌چنین کاهش وزن گاه تجربه رسیدن به سرعت 110 کیلومتر در ساعت نیز میسر می‌شد. بعدها با افزایش محبوبیت سوپ‌باکس‌ها مسابقاتی برای آنها در نظر گرفته و به طبع قوانینی نیز مقرر شد. این وسایل حق استفاده از هیچ‌گونه قوای محرکه‌ای را نداشتند. وجود حداقل چهار چرخ الزامی بود. آنها مجبور بودند از نوعی ترمز بهره ببرند و در آخر راننده‌ها می‌بایست از کلاه ایمنی بهره ببرند. با گذشت سال‌ها هنوز مسابقات سوپ‌باکس‌ها با نام فرمولا گراویتی با نظم همیشگی برگزار می‌شود.
آغاز کارتها
با رشد محبوبیت سوپ‌باکس، توسعه توانمندی‌های آن نیز سیر صعودی پیدا کرد. نخستین تغییری که روی آن اعمال شد درست همان چیزی بود که خلاف قوانین برشمرده می‌شد؛ نصب قوای محرکه. وقتی روی یک Soapbox پیشرانه نصب شد، در حقیقت یک Go Kart ساخته شده است. گو کارت یا همان کارتها مجاز به استفاده از قوای محرکه برقی یا درون‌سوز هستند. نخستین پیدایش رسمی کارت به سال 1956 باز می‌گردد. زمانی که یک مهندس جوان به نام آرت انگلز اولین کارت دنیا را با تمام معیارهای لازم در کارولینای جنوبی تولید کرد. از انگلز با نام پدر کارت یاد می‌شود. بعدها در سال 1958 نخستین خط تولید کارت‌سازی در کارخانه McCulloch در میلواکی آمریکا راه‌اندازی شد. سپس با شروع دهه 60 میلادی استفاده از فناوری‌های مدرن قوت گرفت.
مشخصات عمومی
کارتها اغلب در شکل ظاهری تفاوت خاصی ندارند. همه آنها از یک شاسی تیوب لوله‌ای بهره می‌برند. جالب است بدانید کارتها از سیستم تعلیق بهره نمی‌برند. حالت ارتجاعی توسط لوله‌های محور عقب و جلو صورت می‌گیرد. شاسی کارتها را می‌توان رول‌کیج نصف شده خودروهای مسابقه‌ای تلقی کرد. البته نمونه‌های اتاق‌دار رول‌کشی شده نیز وجود دارد که اغلب در رقابت‌های آفرود مورد استفاده قرار می‌گیرند. مزیت اصلی آنها در بحث پایداری است.
یک کارت هرگز واژگون نمی‌شود. در بدترین حالت و با بالاترین سرعت تنها از مسیرش منحرف شده و دور خود می‌پیچد. تمامی کارتها به جز درصد اندکی به صورت تک سرنشین طراحی می‌شوند. نمونه‌های دو نفره برای آموزش رانندگی در پیست و برای کودکان نیز وجود دارد. ترمزها نقش بسیار مهمی در یک کارت دارند. مهم‌ترین تولیدکنندگان کارت از این قرارند: آوانتی، تونی کارت، ترولی، بیرل، سی.آر.جی، گیلارد، اینترپید، امیک، مارگی، کازمیک، زارندی و اف.ای کارت. یک مدل خوب می‌بایست وزنی بین 75 تا 80 کیلو داشته باشد.
همان‌طور که انتظار می‌رود کارتها دفرنسیال به معنی امروزی ندارند. برای حرکت در سر پیچ‌ها غیر از چرخ‌های جلو، یکی از چرخ‌های عقب نیز بر حسب جهت پیچ اندکی بیشتر حرکت می‌کند. تایرهای کوچک بارزترین ویژگی یک کارت است. این تایرها طوری طراحی می‌شوند که بتوانند فشاری بالغ بر 2 واحد G را تحمل کنند. رینگ‌ها از جنس منیزیوم و آلومینیوم هستند. هم‌چون دنیای مسابقات خودرویی، نمونه‌های اسلیک نیز از پرمصرف‌ترین تایرها مسحوب می‌شوند. شرکت‌هایی مانند بریجستون، دانلوپ و ماکسیس بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تایر کارتها به شمار می‌آیند.
پیشرانه‌های معمول
پکیج‌های بلوک کوچک (2 زمانه یا 4 زمانه) درون‌سوز نخستین قوای محرکه‌ای است که برای کارتها در نظر گرفته می‌شد. شرکت‌های مختلفی در حوزه 4 زمانه مشغول به کار هستند که مهم‌ترین آنها از این قرارند: هوندا، بریگس اند استراتون، کوهلر و روبین. این پیشرانه‌‌ها اغلب می‌توانند قدرتی بین 5 تا 20 اسب‌بخار تولید کنند. البته مدل‌‌های قوی‌تری را شرکت‌هایی چون تی.کی.ام، بیلاند و آیکسرو تولید می‌کنند. گزینه آخر تنها شرکتی است که پیشرانه‌های چرخشی وانکل برای کارتها می‌سازد. پیشرانه‌های سری دوم می‌توانند بین 15 تا 50 اسب‌بخار نیرو را تا مرز دور موتور 11 هزار دور در دقیقه تولید کنند. شرکت‌های سازنده پیشرانه‌های دو زمانه را می‌توان دبلیو.تی.پی، کومر، پاریلا، تی.ام، ورتکس، تیتان، پی.آر.دی و مهم‌تر از همه روتکس برشمرد. قدرت آنها بین 8 برای نمونه 60 سی‌سی تا 90 اسب‌بخار برای نمونه 250 سی‌سی محاسبه شده است. نوع دیگر قوای محرکه مورد استفاده در کارتها، موتورهای برقی (اغلب 12 ولت) است. قدرت پایین مانور و مدت کارایی کم از ایرادات عمده نمونه‌های الکتریکی محسوب می‌شود. اما از سویی عدم آلایندگی و ایمنی مزایای این نمونه‌ها هستند. گفته می‌شود میانگین زمانی استفاده از یک نمونه برقی حدود 20 دقیقه است.
مدل‌ها
کارتها بر اساس قدرت خروجی، اندازه، سرعت و نحوه تعویض دنده به چند دسته تقسیم می‌کنند.
Superkart
قوی‌ترین نمونه کارتها با توانایی رسیدن به سرعت نهایی 260 کیلومتر در ساعت.
KF1
با پیشرانه‌های ساده دو زمانه 125 سی‌سی. وزن نهایی آنها از 150 کیلوگرم تجاوز نمی‌کند. سرعت نهایی‌اشان نیز حدود 140 کیلومتر در ساعت است. معمولاً می‌توانند صفر تا 100 را در کمی بیشتر از 3 ثانیه طی کنند. به کمک شیفترهای تعویض، تسلط کاملی روی جعبه‌دنده 6 سرعته وجود دارد.
ساختار جهانی
کارتینگ یا مسابقات مبتنی بر کارتها یکی از محبوب‌ترین ورزش‌های خودرویی دنیا است. برگزاری کارتینگ نیز همانند یک مسابقه اتومبیل‌رانی مستلزم پیست مخصوص است. کمیته بین‌المللی کارتینگ CIK بالاتری نهاد مربوطه به دنیای کارتینگ‌ها است که زیر نظر مستقیم FIA فدراسیون جهانی اتومبیل‌رانی فعالیت می‌کند. افراد بالای 8 سال می‌توانند در CIK عضویت داشته باشند. بعد از آن، IKF فدراسیون بین‌المللی کارتینگ وظیفه نظارت بر قوانین و مسابقات را دارد. جامعه جهانی کارتینگ WKA نیز یکی دیگر از متولیان برگزاری مسابقات است. رقابت‌های قهرمانی جهان داخل سالن تحت عنوان IKWC به صورت سالانه برگزار می‌شود. در اروپا EPEC به عنوان مسابقات قهرمانی استقامتی کارت‌های حرفه‌ای، طرفداران بی‌شماری دارد. انگلستان نیز میزبان BRKC رقابت‌های قهرمانی کارت‌های اجاره‌ای بریتانیا است.
انواع مسابقات
اولین و محبوب‌ترین رقابت‌های کارتینگ، Sprint است. مسابقاتی در مسیری مشخص با تعداد دورهایی تعیین شده. گهگاه رقابت‌های اسپرینت در قالب یک‌چهارم مایل و 1600 متر نیز انجام می‌شود. مسابقه دیگر Endurance یا استقامتی است که بین 30 دقیقه و ماکزیمم 24 ساعت صورت می‌گیرد. درست چیزی مانند مسابقات 24 ساعته لومان. Speedway رقابت‌های سرعت و شتاب در مسیرهای یک‌ششم مایل و یا یک‌چهارم مایل است.
کارتها از زاویه دیگر
بدون تردید تمام رانندگان فرمول یک مانند بزرگانی چون شوماخر، آلونسو، همیلتون و وتل از کارتینگ به منظور افزایش توانمندی‌های خود بهره می‌برند. کارتینگ برای رانندگان فرمول یک حکم ماندن در اوج آمادگی را دارد.
