شهرستان نورآباد ممسنی در غرب شیراز و فارس واقع است، منطقه‌ای زیبا، بکر و دیدنی که جذابیت‌های مذهبی، تاریخی و طبیعی را یکجا در خود دارد:
در آثار ابن‌بطوطه، اشاره‌ای به ممسنی و وضعیت آب و هوایی و معیشتی مردمان آن دیار شده است و البته آثار و دست‌نوشته‌های به‌جا مانده ازهزاره‌ی سوم تا هشتم پیش از میلاد این باور را که نخستین جرقه‌ی تمدن ایرانی در این منطقه زده شده و مشاهیر، عالمان و بزرگان ممسنی حافظ و امانتدار این میراث ارزشمند بوده‌اند، تقویت می‌کند.
وجود جنگل‌ها و مراتع گسترده، منابع غنی آب و خاک، دشت‌های حاصلخیز کم شیب، تنوع آب و هوایی و گیاهی همه‌ی شرایط مناسب را برای شکل‌گیری تمدن‌های اولیه در این سرزمین پهناور در برداشته است.
یادمان‌های تاریخی این شهرستان از دوران پیش از تاریخ مربوط به هزاره‌ی سوم تا هشتم پیش از میلاد به‌جا مانده که در قالب تپه‌های باستانی نمودار است.
تپه‌ی نورآباد مربوط به 4000 ۵۰۰سال پیش از میلاد، تل بختیاری در فاصله‌ی سه‌کیلومتری نورآباد مربوط به هزاره‌ی پنجم سال پیش از میلاد، تل جوی نورآباد و تپه‌ی دیمه میل مربوط به هزاره سوم و چهارم ، تپه‌ی کوزه‌گران و ده‌ها تپه و نقطه مربوط به ابنیه‌های پیش از تاریخ در این خطه مورد توجه کاوشگران و باستانشناسان است
هم‌چنین یادمان‌های تاریخی اسلامی در ممسنی به‌جا مانده از جمله شهرخفرک و تشگه درشوسنی و مصیری و شهر چهار بازار تل اسپید است.
نام قدیمی شهرستان ممسنی در بدو تشکیل، انزان یا انشان بوده سپس انبوران، نوبندگان و شولستان و در اواخر سلسله‌ی صفوی به ممسنی تغییر نام یافته است.
شهرستان ممسنی علاوه بر آثار تاریخی و مذهبی، جلوه‌های طبیعی چون دره همیشه سرسبز و زیبای بوان با پوشش گیاهی بلوط و بادام و دریاچه‌های هفت برم در منطقه دشمن زیاری دارد.
آب و هوای معتدل آن سرسبزی را به خصوص در ماه‌های بهمن، اسفند و اوایل بهار به این منطقه ارزانی بخشیده است.
مزارع کشاورزی در این منطقه بر زیبایی طبیعی آن افزوده است عشایری بودن منطقه به همراه دست‌بافته‌های محلی از جذابیت‌های بکر این منطقه زیبا و بسیار دیدنی در استان فارس به‌شمار می‌رود.
برخی مراکز دیدنی ممسنی که بالغ بر 5.5 درصد از کل مساحت فارس را به‌خود اختصاص داده، شامل میل اژدها، مقبره داودختر، بازمانده‌ی کاخ‌های هخامنشی، نقش گورنکان، نقش بهرام و البته امامزاده سیدعلاءالدین محمد(ع) است و برای رسیدن به این نقطه پس از گذر از شیراز، شهر تاریخی بیشابور در کازرون را دید و از چنار شاهیجان گذشت و به نورآباد رسید.
جذابیت‌های گردشگری ممسنی
یکی از جاذبه‌های گردشگری مذهبی این شهرستان بقعه امامزاده سیدعلاالدین محمد(ع) در شمال شرقی شهر نورآباد است، این مقبره مدفن یکی از فرزندان امام موسی کاظم(ع) و دختر بزرگوارشان است.
این امامزاده شامل دو بنای قدیمی و نوساز است، ساختمان قدیمی شامل یک فضای چهارگوش در وسط با سقفی هلالی با تزیینات ساده گچبری و ساختمان جدید شامل یک شبستان است که در وسط آن ضریح قلم‌کاری شده قرار دارد.
نقش برجسته گورانگون در روستای سه‌تلن se tolen ، نقش برجسته‌ای از زمان ایلامی است.
این نقش برجسته صخره‌ای شامل دو رب‌النوع، یکی به صورت مرد و دیگری به صورت زن است که در میان پرستش‌کنندگان خود نشسته‌اند، طبق کاوش‌های علمی این مجموعه شامل یکی از معابد و محل پرستشگاه دوران ایلامی بوده که هنر قوم سومر را نمایان می‌کند.
میل اژدها
میل اژدها یا دیمه میل برج سنگی چهارگوشی در پایه‌ی کوه شیرمرد و در منطقه‌ای به نام دیمه‌ی میل در 10 کیلومتری غرب شهر نورآباد است.
این برج که ظاهراً یک پرستشگاه یا آتشکده بوده، هفت متر ارتفاع و 3.4 متر عرض دارد ، این بنا شامل 15 ردیف سنگ لاشه سفید مکعبی شکل است.
آثار دوران هخامنشیان
در روستای سراوان در فاصله‌ی شش کیلومتری غرب فهلیان و کیلومتری شهر نورآباد آثاری از دوران هخامنشی باقی مانده که شامل چند پایه ستون با تزیینات گل نیلوفر( لوتوس) است که شبیه به پایه ستون‌های تخت جمشید است.
در منطقه سراب بهرام در جنوب ممسنی و درفاصلهکیلومتری جاده نورآبادبه شیراز، 9 نقش برجسته صخره‌ای از دوران ساسانی وجود دارد که به‌واسطه‌ی وجود چشمه‌ی آبی در کنار آن به نقش سراب بهرام معروف شده است.
این نقش برجسته بهرام دوم را نشان می‌دهد که در دو طرفش دو نفر از بزرگان ساسانی به حالت احترام ایستاده‌اند و به نشانه‌ی احترام انگشت سبابه خود را رو به بالا نگه‌داشته‌اند.
در شهرستان ممسنی آثار تاریخی دیگری مانند دخمه سنگی مادر و دختر، آثار آسیاب آبی، حمام و پل قدیمی فهلیان، امامزاده شیرمردو سپید دژ و آثاری طبیعی نظیر آبشار تنگسا وجود دارد.
منبع: ایسنا
