در سال 2012 جهان به پایان می رسد و رستاخیز می شود؟

نوستراداموس شاعر، پزشك یهودی زاده
باید تكلیف خودمان را روشن كنیم؛ آیا قرار است به حرف های كسی استناد شود
كه حتی پیش گویی های وی در زمان حیات هم رخ نداده؟
شمایلی از نوستراداموس كه توسط پسرش سزار نقاشی شده است. پیشگویی های
شعرگونه او به پسرش تقدیم شده است.
بنای این خزعبلات غیر علمی و غیر مستند، پیشگویی های نوستراداموس است.
نوستراداموسی كه بر اساس نوشته ویل آریل دورانت، مورخ و اندیشمند شهیر
معاصر در كتاب ارزشمند تاریخ تمدن، در عصری رقت آور می زیسته كه دوران سیاه
جهل و نادانی اروپا به شمار می رود كه نهایتا با روشنگری های لوتر به پایان
رسیده و به عصر رنسانس و تجدید حیات فكری اروپا می انجامد.
حالا قرار است ایران سال 1389، كه باید در زمینه علمی ترقی های چشم گیری
نیز داشته باشد، اندیشه های چنین فردی ترویج شود؟ كه حتی در عصر خودش هم
زیاد معتبر نبوده؟
نوسْتِرآداموس(به فرانسوی: Nostradamus) با نام واقعی «میشِل دی
نُسْتْرِدام» (Michel de Nostredame) یك پیشگوی فرانسوی بود.
پدر او «پیر دی نستردام» در یك خانواده یهودی متولد شد و پس از ازدواج با
یك زن كاتولیك به مسیحیت گروید.منبع(اینجا
كلیك كنید)
پیشگویی نادرست نوستراداموس
جالب است كه پیشتر گفته می شد بر اساس نظر نوستراداموس پایان جهان در سال
3797 میلادی رخ خواهد داد؛ حال چگونه این تاریخ بیش از یكهزار سال طی فقط
چند سال اخیر عقبتر كشیده شده است خدا می داند!
بسیاری از دانشمندان به لحاظ سطحی و مبتذل بودن بحث نوستراداموس وارد این
حوزه نشدند، اما برخی نیز با نگاه به وسعت مقبولیت تفكرات وی از سوی عوام
الناس، دست به روشنگری هایی در مورد او زدند.

ویل دورانت نویسنده كتب معروف: تاریخ تمدن، لذات فلسفه، تاریخ فلسفه و…
در مورد نوشته ها و اشعار نوستراداموس معتقد است : چنان ماهرانه در لفاف
ابهام پیچیده شده بود كه هر سطر آن می‏ توانست تقریباً بر هر واقعه ‏ای از
تاریخ آینده انطباق یابد
دورانت در مورد او می نویسد: 
كتاب نوستراداموس مشتمل بر صدها فقره پیشگویی به زبان فرانسه گنگ و مبهم
است و قابل تفسیر و تأویل‏ های متفاوت و حتی متعارض. او در این كتاب به
پیشگویی حوادث از نیمه سده شانزدهم تا «پایان جهان» پرداخته كه به ‏زعم او
در سال 3797 میلادی رخ خواهد داد. مطالب كتاب «چنان ماهرانه در لفاف ابهام
پیچیده شده بود كه هر سطر آن می‏ توانست تقریباً بر هر واقعه ‏ای از تاریخ
آینده انطباق یابد.» (ویل دورانت، تاریخ تمدن، ترجمه فریدون بدره‏ ای و
دیگران، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1368، ج 6، ص
1014)
مبلغان نوستراداموس مدعی‏ اند كه او اعدام چارلز اوّل، پادشاه انگلیس، و
لویی شانزدهم، پادشاه فرانسه، آتش‏ سوزی سال 1666 لندن، ظهور و سقوط
ناپلئون اوّل، ظهور هیتلر و بسیاری از حوادث دیگر را پیش‏ بینی كرده است.
این در حالی است كه نوستراداموس از پیشگویی نزدیك‏ ترین حوادث زمانش عاجز
بود. به‏ نوشته ویل دورانت، «نوستراداموس برای شارل نهم عمری نود ساله
پیشگویی كرد كه ده سال بعد در 24 سالگی زندگی را بدرود گفت.» (همان مأخذ، ص
1013)

شارل نهم: پادشاه فرانسه از دودمان والوا، نوستراداموس ـ
كه هم عصر او بود ـ برای او عمری 90 ساله پیش بینی كرده بود. اما دوران
حكومت او از 5 دسامبر 1560 آغاز و در 30 مه 1574 پایان یافت.
شارل دوم كه متولد 27 ژوئن 1550 میلادی بود، در 30 مه 1574 (در 24-25
سالگی) سرانجام اشتباها به وسیله مادرش به قتل رسید. كاترین دو مدیسی در
حالی كه قصد داشت داماد خود هانری دوناوار را به وسیله یك كتاب آغشته به سم
به قتل برساند به علت یك اشتباه باعث قتل پسر خود شد. منبع(اینجا
كلیك كنید)
نوستراداموس و سیاست
شاید نوستراداموس بهترین گزینه برای غربی باشد كه به دنبال توجیه فعالیت
ماشین جنگی خود است.

حوادث 11 سپتامبر 2001: در صبح روز یازدهم سپتامبر 2001، گروه تروریستی
القاعده 4 هواپیمای مسافربری را در امریكا ربوده و دو فروند از آنها را به
برج های دوقلو، یكی از آنها را به ساختمان پنتاگون كوبیدند. سومین هواپیما
در محلی سقوط كرده و به هدف نخورد.
این حوادث به دست مایه و بهانه لشكر كشی ایالات متحده به خاورمیانه مبدل
شد. فیلمسازان و گروه های مستند سازی برآن شدند كه حوادث صبح یازدهم
سپتامبر را با پیشگویی های نوستراداموس تطبیق دهند و سپس به شباهت سازی
دولت های سیاسی حاكم، به ویژه در منطقه خاورمیانه با لشگر شر آخرالزمان
برآمدند. یكی از این مستندها در ایران ترجمه شده و آزادانه و در تیراژ
وسیعی به فروش می رسد.
آمریكا با سوء استفاده از این پیشگویی نوستراداموس حادثه دلخراش و تروریستی
11 سپتامبر را تشریح كرده و بعد از آن، با ساخت مستندها و فیلم هایی، می
كوشند تا رخدادهایی را در آینده كه غالبا دو جبهه حق و باطل و جنگ صلیبی
مدرنی را تصویر می كنند را برای افكار عمومی آماده سازند.
ژاك هالبورن مفصلا بیان می‌دارد كه«پیشگویی‌های» نوستراداموس در واقع
مطالبی جعلی هستند كه بعدها توسط افرادی با اهداف سیاسی نوشته شده‌اند.
اگرچه احتمالا هالبرون بیش از هر كس دیگری در مورد این متون و اسناد مربوطه
می‌داند(وی به كاوش و تحقیق در مورد بسیاری از آن‌ها كمك كرده‌است)، اما
نظریات وی را بسیاری از دیگر متخصصان در این زمینه رد كرده‌اند(برای مطالعه
بیشتر به صفحه نوستراداموس در ویكی پدیا در قسمت Alternative views مراجعه
كنید، برای دیدن این بخش اینجا
كلیك كنید )
شهبازی نویسنده تاریخ ایرانی، در مقاله ای به شیوه های سود جستن از پیشگویی
در بازار سیاست پرداخته و می نویسد: در سال 1981، حدود سه سال پس از پیروزی
انقلاب اسلامی ایران، اورسن ولز Orson Welles و كمپانی برادران وارنر فیلمی
84 دقیقه‌ای درباره «پیشگویی‌های نوستراداموس» عرضه كردند كه در ایران نیز
به وسعت توزیع شد.

پوستر فیلم”The Man Who Saw Tomorrow” به سال 1981، كه پس از پیروزی انقلاب
اسلامی ایران ساخته شد و سعی در شبیه سازی وقایع آن دوره با پیشگویی های
نوستراداموس داشت.
در این فیلم، نوستراداموس در مقام پیشگویی بزرگ جلوه‌گر می‌شود. طبق این
پیشگویی‌ها ایران و جهان اسلام با كشورهای كمونیستی متحد خواهند شد و در
سال 1999 میلادی ایالات متحده آمریكا را آماج حمله اتمی قرار خواهند
داد.(مقاله ویكی پدیا در مورد این فیلم (اینجا
كلیك كنید ) به این یادداشت درباره پیشگویی‌های نوستراداموس و اورسن
ولز در فیلم فوق (اینجا
كلیك كنید ) هم توجه كنید. اورسن ولز (1915- 1985) (اینجا
كلیك كنید ) كارگردان و بازیگر سرشناس سینمای سده بیستم غرب است كه
پیوندهای عمیق او با كانون‌های صهیونیستی پوشیده نیست؛ و می‌دانیم كه این
تعلق موروثی بود. به‌گفته اورسن ولز، مادر بزرگ او در مراسم تدفین پسرش
(پدر اورسن ولز) مناسك شیطان پرستان را انجام می‌داد. (فرانك برادی،
زندگینامه اورسن ولز، نیویورك، 1989، ص 14)

اورسن ولز، سازنده یهودی فیلم “The Man Who Saw Tomorrow”
تاریخ و نوستراداموس؟
نكته دیگر كه ظاهرا از نظر برخی از رواج دهندگان پایان جهان نادیده گرفته
شده است اینجاست كه اصلا وجه بارز و متمایز رباعیات و اشعار نوستراداموس كه
پیشگویی هایش را با آنها مكتوب كرده است، اینجاست كه هچ تاریخی برای آنها
ذكر نشده است.
تمامی نوشته ها تا حد زیادی مبهم و مخدوش و بدون تاریخ هستند، این هم یك
شگرد ماهرانه است برای آنكه بتوان هر رخدادی را كه با سلیقه مخاطب جور در
می آید جای پیشگویی، آقای پیشگو گذاشت!
حال این افراد دور اندیش و مترجمان توانا و سكه بازان فروش اینترنتی هنر
هفتم توانستند از دل نوشته های نوسترداموس تاریخ دقیق سال 2012 را استخراج
كنند خود بحث پیچیده ای است.
احتمالا به اندازه كافی مستندات در مورد كذب بودن ادعاهای نوستراداموس
ارایه شده و زمان است كه به دومین دروغ شاخدار بپردازیم!
یك اتهام بزرگ به ناسا 
از موضوع نوستراداموس خارج شویم و به تاییدات ناسا در مورد این خرافه بزرگ
بپردازیم. اگر چیزی در مورد فالگیرها بدانید، پس شما هم با یك شگرد عمومی
آشنا هستید. هیچ چیز قطعی گفته نمی شود و نشانه های عموی ارایه می شود كه
بنا به میل شما می تواند هر كسی باشد «شخصی كه در نام او حروف الف و ی وجود
دارد» كه دست بر قضا در بیشتر نام ها هم این حروف هست. «زنی بلند قد و
باریك دوست شماست»كه احتمالا هر كسی با حداقل ارتباطات اجتماعی چنین شخصی
را می شناسد و….

در نوشته پایان جهان هم به استادی از این شگرد سود برده شده است،
نوشته شده: 
«یكی از اساتید هم اطلاعاتی در این مورد داشت، جالب است كه گفت ما به ناسا
یك ایمیل فرستادیم و پرسیدیم كه آیا سال 2012 اتفاقی در كهكشان خواهد
افتاد؟ ناسا پاسخ داده بود كه نارسایی هایی مشاهده می شود.»
بسیار خب، اما این نارسایی ها می توانند تمام جهان را زیر و رو كنند و
تاییدی بر پیشبینی جناب نوتراداموس باشند؟ اجازه بدهید به جای استناد به
ایمیل شخصی یكی از اساتید نویسنده این مطالب، پاسخ را در سایت رسمی ناسا
جستجو كنیم.
عبارت 2012 را در میان محتویات سایت ناسا سرچ كنید؛ یافته هایی چنین خواهید
یافت:
A Scientific Reality Check
«2012 پایان واقعیات علمی»
Beginning of the End or Why the World Won’t End?
«2012 آغاز یا پایان جهان نیست؛ چرا؟»
The Great 2012 Doomsday Scare
«وحشت بزرگ روز قیامت در 2012»
این عناوین به ما می گویند كه ظاهرا خرافه پرستان فقط در ایران نیستند و در
همه جای دنیا، آنقدر خرافات وجود دارد كه سایت ناسا اینطور به شایعات پاسخ
دهد.

حال به متن این مقالات بپردازیم. ناسا ظاهرا به دلیل حجم انبوه سوالات مردم
ساده دل، بخش های ویژه ای را به سوالات تكراری اختصاص داده است.
سوال شده: در سایت های اینترنتی بسیار در خصوص پایان جهان در سال 2012 سخن
گفته شده است؛ ایا این حقیقت دارد؟
و پاسخ این است: هیچ رخداد بدی در سال 2012 پیش بینی نمی شود. از نگاه علمی
زمین ما لااقل تا 4 میلیارد سال دیگر می تواند عمر كند، هیچ دانشمندی در
جهان هشداری در خصوص تهدیدی برای سال 2012 نداده است!
سوال شده: اما تقویم مایا ها در 21 دسامبر 2012 به پایان می رسد.
پاسخ داده شده: ممكن است تقویم آشپزخانه شما هم در تاریخی مشخص تمام شود،
این به معنای پایان جهان نیست! تقویم مایا در زمانی تمام و در زمانی آغاز
می شود.
در جایی دیگر در همین سایت در مورد تقویم مایاها گفته شده است، مایاها قوم
باهوشی بودند و دستاوردهای آنها می تواند مورد علاقه مورخان و باستان
شناسان قرار گیرد، اما تكنولوژی های كنونی بشر بسیار پیشرفته تر و قابل
اتكا تر از تقویم های مایاها هستند.
خورشید را می توان پیش بینی كرد؟ 

دكتر رضا رضایی، خورشید شناس در موسسه ی ماكس پلانك آلمان، در ماهنامه نجوم
تحلیل قابل تامل و البته كوتاهی در خصوص شایعه توفان خورشیدی و تاثیر آن(به
اندازه نابودی كره زمین) ارایه كرده است:
به طور خلاصه این خبر منتشر شده شامل دو بخش درست و اغراق آمیز است.
بخش درست:فعالیت خورشید در سال 1392و در تمام سال های 1390 تا 1395 بسیار
بیش از میزان كنونی آن است. چنان كه در سال های 1376 تا 1381 نیز بسیار
بیشتر بود. یعنی در هر چرخه ی یازده ساله، چند سالی فعالیت ها بیشتر است و
چند سال هم كمتر. دانش امروز بشر اجازه پیش بینی دقیق فعالیت چرخه های
آینده را نمی دهد.
ما درباره گذشته تحقیق می كنیم، مثلاً می دانیم كه در ده هزار سال گذشته
كمتر پیش آمده كه خورشید به این سطح از فعالیت برسد كه در صد سال گذشته
رسیده است. با این حال فقط می توانیم آینده را به طور تخمینی تا یكی دو
هفته پیش بینی كنیم. این همان چیزی است كه به آن آب و هوای فضایی (space
weather) می گویند. این بخش امروزه به مرحله ای رسیده كه به سامانه های
ناوبری هوایی مشاوره می دهد.
بخش اغراق آمیز یا نادرست: فرض كنید كه چرخه فعالیت خورشید در سال 1392 به
بیشینه برسد. آیا فوران پر انرژی مناسب، در راستا و زاویه ی مناسب ایجاد می
شود؟ خبر چنین القا می كند كه گویی این اتفاق فقط در سال 1392 روی می دهد.
در حالی كه ممكن است همین امروز هم رخ بدهد، فقط احتمال وقوع آن كمتر است.
پیش بینی موارد احتیاطی باید همیشه در دستور كار باشد. این كه چنین انفجاری
هر چند سال یك بار رخ می دهد، تخمینی آماری است نه بیشتر.
ماجرای قوم پیش گو 
محققان مختلفی درباره اینكه آیا فاجعه‌ای در سال ۲۰۱۲ رخ خواهد داد،بحث
كرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند كه نشانه‌های رستاخیز قریب الوقوع(پدیده
۲۰۱۲) نه در عقاید باستانی مایا‌ها یافت شده نه در مطالعات علوم معاصر.
مایاشناسان سر شناس نیز درباره اینكه آیا سال ۲۰۱۲ پایان دوره تقویم این
قوم است، و آیا این تاریخ سرآغاز دوره‌ای جدید برای بشریت است بحث كرده‌اند
و بیان داشته‌اند كه این عقاید برداشت‌های نادرست از تاریخ مایا‌ها است.

مایاها قومی باهوش در دوران باستان بودند كه نبوغ خاصی در ریاضیات و نجوم
داشتند. علی رغم آنچه در وبگاه های فارسی نوشته شده است، در مورد آنها كمتر
قضاوتی قطعیت دارد. تصویر فوق یكی از نقاشی های مایاها روی دیوار را نشان
می دهد كه برخی معتقدند موجودات فضایی رسم شده است، اما بسیاری از
دانشمندان اعتقاد دارند، اینها تصاویری انتزاعی هستند و ذهن بشر امروزی با
دیدن تصویرهای ساخته شده از بیگانگان، آنها را به فضایی ها شباهت می دهد.
در باورهای امروزه این قوم نیز پدیده ۲۰۱۲ كاملا در تضاد با عقاید آن هاست.
همچنین در منابع قدیمی این قوم نیز پیدا كردن سر نخ‌هایی از بیان این موضوع
بسیار نادر و كمیاب است.
این امر بیان كننده این است كه حتی در میان بزرگان قوم مایا نیز اختلافات
بسیاری بر سر این حقیقت این موضوع وجود دارد.همینطور اخترشناسان و
دانشمندان علوم طبیعی دیگر نیز این نظریه را رد كرده‌اند(منبع: نیویورك
تایمز 2007 / اول جولای

سه ستون نوشته شده توسط مایایی ها: ستون سمت چپ نشاندهنده ی تاریخ
8.5.16.9.9 یا 156 میلادی است.دانشمندان ناسا می گویند اگرچه مایاها با
ذكاوت تقویمی فوق العاده(برای زمان خود با امكانات و دانش آن دوران) طراحی
كردند، اما دقت دانش امروز قابل مقایسه با یافته های مایاها نیست و این
یافته ها بیشتر می تواند برای باستان شناسان جالب باشد. ضمن آنكه در مورد
تاریخ پایان تقویم مایاها نیز اختلاف نظرهای جدی وجود دارد.
فیلم 2012 
حتما به خاطر دارید جنجال و هیاهویی كه به خاطر فرارسیدن سال 2000 براه
افتاده بود. انبوهی از كالاها و تولیدات رسانه ای نظیر شوهای موسیقی، قطعات
موسیقی، فیلم، مستند، تولیدات مطبوعاتی و… تا پایان سال 1999 بفروش
رسیدند و سود خوبی نصیب كمپانی ها كردند.
گفته می شد چون تاریخ و ساعت رایانه ها در سال 2000 برابر با 00:00:00
خواهد شد، رایانه ها قدرت تشخیص زمان را نخواهند داشت و جهان وابسته به
رایانه امروز متوقف خواهد شد، یا دست كم خسارات زیادی بر جای خواهد گذاشت.
سال 2000 هزاره میلادی تحویل شد و هیچ اتفاق خاصی در هیچ كجای دنیا رخ
نداد. تنها میلیاردها دلار پول در تمام جهان به نفع تولید كنندگان آثار در
خصوص بحران سال 2000 جابجا شد.
اینك سال 2012 در پیش است و فیلم و مستند های مربوط به 2012!
در مورد فیلم 2012 كه به فروش افسانه ای ، البته با كمك رواج همین خرافات
در سطح جهان دست یافت نیز نظرات مختلفی وجود دارد. این فیلم تقریبا بر اساس
پیش بینی های مایاها و اقوام گذشته ساخته شده است.

جالب است بدانید نظر ناسا در مورد این فیلم چیست، ناسا مختصر و مفید نظر
خود را اعلام می كند:
«چرندترین فیلم تاریخ سینما» 
باورهای اسلامی 

شما متدین و مذهبی باشید یا خیر، در هر دو صورت توجه به این نوشته های غیر
علمی منطقی به نظر نمی رسد. اگرچه در تلاشی مرموز، طی سال های گذشته سعی
شده است این طرز فكر را كه مشخصا مستندها و فیلم های آن توسط كمپانی های
فیلم سازی غربی تهیه می شوند را به باور های شیعه پیوند بخورد، اما باید
توجه داشت كه مبنای قضاوت یك مسلمان شیعه در درجه اول كتاب مقدس قرآن و در
درجه دوم احادیث و روایات است.
بر خلاف آنچه امروز تبلیغ می شود، در شریعت اسلام، واقعه بزرگ رستاخیز «كه
زمان رخداد آن برای هیچ كس حتی پیغمبر اسلام معین و مشخص نیست »هرچند
هولناك است، اما بر اساس تعلیمات اسلام كه با خرافات وارداتی كاملا در تضاد
است، در روز واقعه تنها تبهكاران و جنایتكاران در هراسند و نیكوكاران اسایش
و اطمینان قلبی خواهند داشت.
در قرآن به طور خاص و بدون هیچ گونه ابهامی، تخمین و بیان تاریخ وقوع قیامت
و رستاخیز مردود شمرده شده است. حتی در ایاتی از قرآن، خداوند به پیغمبر
خاتم امر می كند كه به كسانی كه از او در مورد ساعت پایان جهان سوال می
كنند بگوید كه ساعت آن بر هیچ كس حتی بر من (حضرت محمد ص) مشخص نیست و به
لحظه ای ممكن است فرا برسد.
یَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَیَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا
عِلْمُهَا عِندَ رَبِّی لاَ یُجَلِّیهَا لِوَقْتِهَا إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ
فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لاَ تَأْتِیكُمْ إِلاَّ بَغْتَةً
یَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِیٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ
اللّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ یَعْلَمُونَ
از تو در باره قیامت مى‏پرسند [كه] وقوع آن چه وقت است بگو علم آن تنها نزد
پروردگار من است جز او [هیچ كس] آن را به موقع خود آشكار نمى‏گرداند [این
حادثه] بر آسمانها و زمین گران است جز ناگهان به شما نمى‏رسد [باز] از تو
مى‏پرسند گویا تو از [زمان وقوع] آن آگاهى بگو علم آن تنها نزد خداست ولى
بیشتر مردم نمى‏دانند
جزء نهم قرآن كریم / سوره الأعراف آیه 187
إِلَیْهِ یُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَمَا تَخْرُجُ مِن ثَمَرَاتٍ مِّنْ
أَكْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ
وَیَوْمَ یُنَادِیهِمْ أَیْنَ شُرَكَائِی قَالُوا آذَنَّاكَ مَا مِنَّا مِن
شَهِیدٍ
دانستن هنگام رستاخیز فقط منحصر به اوست و میوه‏ها از غلافهایشان بیرون
نمى‏آیند و هیچ مادینه‏اى بار نمى‏گیرد و بار نمى‏گذارد مگر آنكه او به آن
علم دارد و روزى كه [خدا] آنان را ندا مى‏دهد شریكان من كجایند مى‏گویند با
بانگ رسا به تو مى‏گوییم كه هیچ گواهى از میان ما نیست
جزء بیست و پنجم قرآن كریم/ سوره فصلت ایه 47
—————–
منابع مورد استفاده: 
– قرآن كریم
– ویل دورانت، تاریخ تمدن، ترجمه فریدون بدره‏ ای و دیگران، تهران: سازمان
انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، جلد ششم(اصلاح دینی)
– وب سایت رسمی ناسا به ادرس های:

http://www.nasa.gov/topics/earth/features/yoemans20091110.html

http://www.nasa.gov/topics/earth/features/2012-guest.html

http://www.nasa.gov/topics/earth/features/2012.html

http://www-istp.gsfc.nasa.gov/stargaze/StarFAQ18.htm

http://www-istp.gsfc.nasa.gov/stargaze/StarFAQ21.htm

http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2006/10mar_stormwarning/

http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2001/ast15feb_1/ 
– ویكی پدیا به آدرس های:

http://en.wikipedia.org/wiki/2012_(film) 

http://en.wikipedia.org/wiki/2012_phenomenon 

http://en.wikipedia.org/wiki/The_Man_Who_Saw_Tomorrow

http://en.wikipedia.org/wiki/Maya_civilization

http://en.wikipedia.org/wiki/Orson_Welles 
-سایر منابع:

http://www10.epinions.com/review/mvie_mu-1013211/content_41525546628

http://shahbazi1.wordpress.com/2008/10/02/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8%D9%8A-%DA%A9%D9%87-%D9%86

http://www.tebyan.net/

http://www.adherents.com/people/pw/Orson_Welles.html