به گزارش مهاجریست، اولين فيلمبرداري حرفه‌اي از پلنگ ايراني اواسط تيرماه در “چشمه پريه” منطقه توران استان سمنان به شکل کاملا” تصادفي انجام شد.
درحالي كه در 11 سال گذشته محققان و گروه‌هاي فيلمبرداري تنها سه ثانيه توانستند اين حيوان زيرك را در دام دوربينشان اسير كنند، گروه فيلمبرداري پروژه “ايران؛ جهاني در يك مرز” توانست تا 10 دقيقه به‌طور حرفه‌اي در روشنايي روز از يك پلنگ پير فيلم بگيرد.
محمدعلي اينانلو، مدير اين پروژه به خبرگزاري ميراث فرهنگي مي‌گويد:«درحالي كه گروه فيلمبرداري ما در منطقه “ماجراد” منتظر ديدن و فيلمبرداري از گور ايراني بودند، به شکل کاملا” غيرمترقبه و در کنار چشمه پريه در روز ( نکته جالب توجه اين است که پلنگ‌ها به خاطر قدرت بينايي و شنوايي فوق‌العاده خود براي شکار فقط شب از مخفي گاه خود خارج مي‌شوند)موفق به گرفتن فيلم شدند.»
وي در رابطه با علت اينكه اين حيوان روز از مخفيگاهش بيرون آمده اظهار داشت:«اولين دليل حفاظت خوب از منطقه توران است كه كه باعث شده پلنگ احساس امنيت كند و اين امنيت مديون زحمات “احمد عجمي”،سرپرست پارك ملي توران است و دومين عامل، پيري اين پلنگ است كه احتمالا قادر به تعقيب و گريز طعمه‌هايش نيست و به اين چشمه آمده تا بتواند از كل و جبير(نوعي آهو) و بزي كه براي آب خوردن به اين چشمه مي‌آيند، تغذيه كند.»
وي با اشاره به ويژگي‌هاي اين پلنگ افزود:«پلنگ ايراني از انواع هندي و آفريقايي‌اش بزرگتر است و اين پلنگي كه گروه ما از آن فيلمبرداري كرده در حدود سه متر و 10 سانتي‌‌متر طول دارد و جمجمه بزرگش به‌اندازه يك ماده شير است و من مي‌توانم ادعا كنم اين حيوان، يكي از 10 پلنگ بزرگ جهان است.»
حيات وحش گريزپاي ايران
اينانلو با بيان اينكه ايران حيات وحشي گريز پا دارد و مثل آفريقا و كانادا نيست كه بتوان به‌راحتي حيواناتش را ديد، خاطر نشان كرد:«زماني هم كه شبكه بي‌بي‌سي براي فيلمبرداري از حيات‌وحش ايران آمد، نتوانست تصوير پلنگ را به قاب دوربينش بيفزايد. بنابراين تقلب كرد و با استفاده از آرشيو فيلم‌هايش پلنگ آفريقايي را به‌جاي پلنگ ايران معرفي كرد و نشان داد.»
نبود آمارهاي صحيح و واقعي از تعداد گونه پلنگ ايراني، نداشتن ثبات اکولوژيک در زيستگاه‌هاي اين گونه و کاهش طعمه‌هاي قابل صيد، براثر شکارهاي غيرمجاز و بي‌رويه، جمعيت بزرگترين گربه‌سان ايراني را با خطر تهديد مواجه کرده است، اما سال 83 آمار پلنگ ايراني 550 تا 850 قلاده تخمين زده شد كه آماري روي خط قرمز هشدار است.
سه نوع پلنگ ايران
دكتر هدايت تاجبخش، استاد دانشگاه، موسس و مدير موزه تاريخ طبيعي دارآباد در رابطه با پلنگ‌هاي ايران به خبرگزاري ميراث فرهنگي گفت:«سه نوع پلنگ در ايران يافت مي‌شود. يك نوع نژاد“ساكسي كالور” است كه در كوهستان‌هاي البرز و جنگل‌هاي شمال يافت مي‌شود. نوع دوم “ميلانو” است كه جثه‌اي كوچكتر و بدني پر پشم‌تر دارد در قسمت‌هاي كويري و مركزي و حوالي استان فارس و خوزستان هم پلنگ ديگري را مي‌توان يافت كه نام علمي‌اش “توليانا” است و رنگي روشن‌تر و جثه‌اي كوچك دارد.»
پلنگ با توجه به جثه‌اي که دارد، قويترين حيوان دنيا است، چنانچه پلنگي با وزن 80 كيلوگرم، قوچي تا وزن 120 کيلوگرم را براي دوري از حيوانات لاشه‌خوار با دندان‌هاي خود به بالاي درخت مي‌کشد.
در اين ميان با توجه به علايم کار گذاشته روي زمين توسط اين اکيپ، طول بدن اين حيوان و بزرگي جثه‌اش اين پلنگ را در نوع خود استثنايي مي‌كند.
شب‌بيداري براي ديدن فرمانرواي شب
ماجرا از آنجايي آغاز شد كه گروه فيلمبرداري «ايران؛ جهاني در يك مرز» كه مدت‌هاست با همكاري يونسكو به دنبال ساخت فيلمي از حيات وحش است، براي فيلمبرداري از پلنگ ايراني به منطقه “ماجراد” پارك ملي توران مي‌روند. آنها گرچه مي‌دانستند بيش از 11 سال است كه كسي نتوانسته خال‌هاي پلنگ را در قاب دوربين ثبت كند، اما “آرش اينانلو” و “عبدالرضا فرقاني” دوربين حرفه‌اي‌شان را به دوش مي‌گيرند و شب‌ها با پرژكتور و تجهيزات ديگر فيلمبرداري پي پلنگ مي‌افتند.
سه روز اول هرچه مي‌گردند، اثري از پلنگ نمي‌يابند. پس كومه‌اي (كمينگاه) مي‌سازند كنار چشمه پريه تا حداقل فيلمي از “گورخر” يا جبيرهايي كه براي خوردن آب سوي چشمه مي‌آيند، بگيرند.
پلنگ حيواني بسيار باهوش است و با توجه به حس شنوايي بالايي كه دارد كمتر روي به انسان مي‌نمايد. گذشته از اين در 90 درصد موارد، شب‌ها كابوس شكارهايش مي‌شود.
شب از نيمه مي‌گذرد و سرماي شب بيابان، حوالي صبح جاي خودش را به زردي شعاع خورشيد مي‌دهد. فضاي ساكت اول صبح، خواب طلب مي‌كند، اما هر دو با تمام كمبود خوابي كه دارند، بيدار مي‌مانند.
ساعت 6:10 صبح، ناگهان “فرقاني” حيوان غول‌پيكري را مي‌بيند كه به سمت چشمه مي‌آيد. اينانلو را صدا مي‌زند:«آرش!پلنگ!»هر دو خواب از سرشان مي‌پرد و به تكاپو مي‌افتند تا بر چهره اين حيوان خجالتي زوم كنند و بتوانند از او فيلم بگيرند.
پلنگي به اندازه يك ماده شير
حيوان آرام آرام به سمت چشمه “پريه” حركت مي‌كند. جمجمه بزرگش كه تقريبا هم‌اندازه يك ماده شير است، نشان از كهولت سنش دارد. بعيد نيست كه شكستگي دندان داشته باشد. پيري، ناي دويدن پي شكار را هم از او گرفته است.
با تمام كهولت سن آن‌قدر باهوش هست كه حتي گوش‌هايش هم جاي چشمانش عمل كند. پس بايد در كمينگاه صداي نفس هم نيايد و گرنه حيوان مي‌گريزد.
به سمت چشمه حركت مي‌كند. آبي مي‌خورد و همان گوشه زير آفتاب مي‌خوابد. ساعت گوشه تصوير دوربين 10 دقيقه ضبط را نشان مي‌دهد كه حيوان بلند مي‌شود و مي‌رود.
به گفته دكتر تاجبخش، اين پلنگ از نژاد “ساكسي كالور” است كه جثه‌اي بزرگ دارد و طول بدن آن گاهي به سه و نيم متر نيز مي‌رسد و اغلب اين نژاد در حوالي كوهپايه‌هاي البرز و جنگل‌هاي شمال يافت مي‌شود.
فضاي محوي در كومه شكل مي‌گيرد. حس خوشحالي و تعجب از ديدن پلنگ در همان فضاي كوچك كومه با هم مي‌آميزد، چرا كه اين موفقيتي بزرگ است.حالا با اين 10 دقيقه فيلم مي‌توان به شبكه بي‌بي‌سي كه دوسال در ايران گشت و آخرش هم نتوانست از پلنگ فيلم بگيرد، فخر فروخت و به همه گفت كه آنها با تقلب پلنگ آفريقايي را به جاي پلنگ ايراني در فيلم‌شان آورده‌اند.
شب، پلنگ، كوير
