تخت سلیمان یا آتشکده آذرگشنسب یکی از سه آتشکده بزرگ ایرانیان ونام محوطهٔ تاریخی بزرگی نزدیک تَکاب و روستای تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی است. این شهر باستانی در ادوار مختلف در اوج قدرت و تمدن زمان مربوط بخود بوده‌استنام دیگر این شهرشیزبوده‌و یکی از جاهائی است که حدس زده می‌شود محل تولد زرتشت باشد.این آتشکده که مختص پادشاهان و سرداران بودهواشخاصی از خاندان ساسانی پیاده به این محل آمده و ضمن زیارت تاج شاهی را بر سر می‌گذاشتند. آتش جاودان این آتش کده حدود هفت قرن نماد ااقتدار آئین زرتشت بوده است وبه دلیل همین اقتدارمردم منطقه آن را تخت سلیمان نامیدند.
در دوره حکومت خسرو پرویز در نبردی طولانی که میان ساسانیان و دولت روم شرقی اتفاق افتاد خسرو پرویز سوریه و آسیای صغیر را تحت فرمان در آورد و «صلیب واقعی اورشلیم» را را به شیز آورد . تخت طاقدیس یا تخت طاق ویس که وصف آن در شاهنامه آمده‌است، یکی از شگفتی‌های شیز بوده‌است واز عاج و طلاو جواهرات، ساخته شده بود. مجموعه بناهای تاریخی در تخت سلیمان در اطراف دریاچه‌ای طبیعی ساخته شده‌است. آب این دریاچه که از عمق ۱۱۶ متری از درون زمین به سطح می‌آید و به زمین‌های اطراف می‌ریزد به علت وجود املاح زیادبرای آشامیدن و کشاورزی مناسب نمی باشد.
رسوب‌های حاصل از این املاح در طی قرن‌ها، لبه دریاچه را شکل داده و متغیر کرده‌است. آثار بناهای دوره‌های اشکانیان و ساسانی و ایلخانان مغول در این محل یافت شده‌است. مهم‌ترین آثار بجا مانده آن آتشکده و تالارهای دوره ساسانی است. برخی آثار ساسانی دیگر نیز در کوه بلقیس و زندان سلیمان در نزدیکی تخت سلیمان ساخته شده‌است. کاوشگاه باستانی شیز از سوی یونسکو به عنوان میراث جهانی شناخته شده‌است.