استان چهارمحال و بختیاری با مساحت ۱۶۵۳۲ کیلومتر مربع در بخش مرکزی کوههای زاگرس واقع شده است.
این استان از شمال و شرق به استان اصفهان، از غرب به استان خوزستان، از جنوب به کهکیلویه و بویر احمد و از شمال غرب به استان لرستان محدود است. بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی کشور، استان چهار محال و بختیاری دارای ۶ شهرستان ۲۴ شهر و ۱۵ بخش و ۳۴ دهستان میباشد.
انواع صنایع دستی و سوغاتیهای استان چهار محال بختیاری عبارتند از: قالیمعروف چال شتری، چوخا، نمد، گیوه، خورچین، گلیم، سیاه چادر، جاجیم، وریس یا طناب ابریشمی، کلاههاینمدی، خور، جل، پلاس و کچمه دان – گز آن نیز معروف است.
گز بلداجی:
گز بلداجی دارای انواع گوناگون است که بر اساس میزان مغز پسته و مغز بادام و ماده گیاهی مورد مصرف و شکل ظاهری آن به ۳ دسته تقسیم بندی می شوند.
بر اساس میزان مغز پسته یا بادام به چهار دسته ممتاز، مخصوص، سفارشی و معمولی تقسیم میشود.سوغاتیهای استان چهارمحال و بختیاری
تقسیم بندی بر اساس ماده گیاهی که در این گز به کار رفته نیز شامل گز انگبینی، گز زعفرانی و سایر اسانس ها و در تقسیم بندی دیگر بر اساس شکل ظاهری شامل گز آردی با قطعه بزرگ، گز آردی با قطعه کوچک، گز لقمه و گز شکلاتی است.
جاجیم و گلیم: جاجیم، گلیم، قالی (بی بی باف)، گیوه، نمد، چوخا (چوغا یا چغا)، خورجین، سیاه چادر، خور، پلاس، کمچه دان، جل از دیگر سوغات این استان میباشد.
فرش و گلیم از صنایع دستی این استان است که مراکز اتراق عشایر و روستاهاى استان چهارمحال و بختیارى محل تولید گلیم وجاجیم است. همچنین لبنیات و محصولات محلی نیز در این استان به وفور وجود دارد.
کمچهدان وسیلهاى است که براى نگهدارى قاشق و ملاقههاى چوبى مورد استفاده قرار مىگیرد. اگرچه قاشق و ملاقههاى چوبى جاى خود را به قاشق و ملاقههاى فلزى دادهاند، ولى تولید کمچهدان متوقف نگردیده و هنوز در جامعه عشایرى متداول است. علیرغم فقدان آمار دقیق در مورد بافندگان کمچهدان، قدر مسلم آن است که اکثر خانوارها در صورت نیاز اقدام به بافت کمچهدان مىنمایند.
کلاه و دستکش:
این صنعت دستى به نسبت سایر انواع صنایع دستى در میان عشایر بختیارى رواج چندانى ندارد. نحوه بافت کلاه و دستکش پشمى در جامعه عشایرى شیوهاى سنتى دارد و با استفاده از نخ پشمى آن را با میلهاى مخصوص مىبافند و نقشهاى لازم را به آن مىدهند.
از دیگر صنایع دستى چهارمحال و بختیارى صنعت کلاهمالى است و مراکز تولید آن شهر کرد و بروجن است. کلاه مالان معمولاً در تمام طول سال مشغول کارند. تولید روزانه هر ۷ کلاه مال ۲ عدد کلاه درجه یک و یا حدود ۵ عدد کلاه درجه ۲ است. معروفترین نوع کلاههایى که در این منطقه ساخته مىشود کلاه خسروى، شب کلاه و کلاه قشقایى است. مواد اولیه مورد مصرف کلاه مالان به طور عمده کرک بز، پشم، صابون و رنگهاى جوهرى است.
قفلسازان چالشترى، قفلهاى پولادى خوبى مىسازند که با قفلهاى ماشینى رقابت مىکند. قفلسازان چالشتر این فن را از پدرانشان به ارث بردهاند. قفلهاى چالشترى به نام اولین سازنده آن «عبداللّه» معروف است. از دیگر صنایع دستى فلزى چالشتر قیچى، قندشکن، چاقو، قلمتراش و نیز تفنگهاى دستساز را مىتوان نام برد.
ارسال پاسخ